İsa xan

İsa xan
(İsa xan Gürcü)
Şəki hakimi (Səfəvilər dövlətinin Şəkidəki canişini) +1578 — -1580
Şəxsi məlumatlar
Vəfat tarixi	1580(1580-Şablondakı doğum və ya ölüm tarixində texniki yanlışlıq var!-00)
Atası	Levon

İsa xan (?–1580) — 1578-ci ildən sonra qısa bir müddət Səfəvilər dövlətinin Şəkidəki canişini (Şəki hakimi) olmuş şəxs. Gürcü çarı Levonun oğlu idi. 1553-cü ildən Səfəvi sarayında girov saxlanılmışdı. Xacə Zeynalabidin Əli Əbdi bəy Şirazi özünün “Təkmilətül-əxbar” əsərində qeyd edir ki, İsa xan

12 fevral 1560-cı il tarixdə islam dinini qəbul etmiş,

25 dekabr 1562-ci il tarixdə həbs edilmiş,

11 yanvar 1563-cü il tarixdə Ələmut qalasına göndərilmişdir. Digər mənbədə isə göstərilir ki İsa xan aznaurlar ilə içirmiş və donuz ətindən kabab yeyirmiş. Onun yaxın adamları bunu Şah Təhmasibə xəbər veriblərmiş və şaha xəbərdarlıq ediblər ki, o, qaçmaq fikrindədir. 23 dekabr 1562-ci il tarixdə həbs edilərkən isə atının nalında xaç və büt surəti olubmuş.

1576-cı ildə II Şah İsmayılın hakimiyyətə gəlməsindən sonra həbsdən azad edilib.

22 avqust 1576-ci il tarixdə Qəzvində II Şah İsmayılın taxta çıxma mərasimində iştirak edib.

1578-ci ildə taxta çıxan Məhəmmədxudabəndə onu Şah Təhmasibin qardaşı Sam mirzənin qızı ilə evləndirdikdən sonra Şəkiyə hakim təyin edib.

“Tarix-i aləmara-yi Abbasi” əsərində verilən məlumatdan görünür ki, İsa xan 1580-cı ildə Gürcüstanda öz böyük qardaşının göstərişi ilə gizlincə öldürülmüşdür.

Ədəbiyyat

1. Xacə Zeynalabidin Əli Əbdi bəy Şirazi. Qoyun ilində (mart 1559 – mart 1560) // Təkmilətül-əxbar. — Bakı: Elm, 1996. — Səhifələrin sayı:  196. — Səh.: 113. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 23 aprel 2023.

   Xacə Zeynalabidin Əli Əbdi bəy Şirazi. İt ilində (mart 1562 — mart 1563) // Təkmilətül-əxbar. — Bakı: Elm, 1996. — Səhifələrin sayı:  196. — Səh.: 116. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 23 aprel 2023.

   Xacə Zeynalabidin Əli Əbdi bəy Şirazi. Ədəbiyyat. izahlar və qeydlər // Təkmilətül-əxbar. — Bakı: Elm, 1996. — Səhifələrin sayı:  196. — Səh.: 189. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 23 aprel 2023.

2. İsgəndər bəy Münşi Türkman. İsmayıl mirzənin İran taxtına əyləşməsi və onun hakimiyyəti zamanında baş vermiş hadisələr haqqında // Tarix-i aləmara-yi Abbasi. — Bakı: Təhsil, 2009. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  790. — Səh.: 420. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 23 aprel 2023.

   İsgəndər bəy Münşi Türkman. Sultan Məhəmməd padşah Xudabəndə cənablarının hakimiyyətə gəlməsinin, İran səltənətinin və hökmranlığının taxtına əyləşməsinin və onun hakimiyyəti əyyamında hər il baş vermiş hadisələrin şərhi haqqında // Tarix-i aləmara-yi Abbasi. — Bakı: Təhsil, 2009. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  790. — Səh.: 456. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 23 aprel 2023.

   İsgəndər bəy Münşi Türkman. Azərbaycan və Şirvan hadisələrinə və Qazi Gəray xan Tatarın səxavətli tanrının təqdiri ilə Zəfər nişanəli qazilərin əlində əsir olmasına dair söhbət // Tarix-i aləmara-yi Abbasi. — Bakı: Təhsil, 2009. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  790. — Səh.: 535-536. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 23 aprel 2023.