Məzmuna keçin

Şəki dövləti: Redaktələr arasındakı fərq

Aydinsalis (müzakirə) tərəfindən edilmiş 62519 nömrəli redaktə geri qaytarıldı
Redaktənin izahı yoxdur
Teq: Geri qaytarıldı
(Aydinsalis (müzakirə) tərəfindən edilmiş 62519 nömrəli redaktə geri qaytarıldı)
Teq: Geri qaytarma
Sətir 120: Sətir 120:
Mənbələrdə ilk olaraq ərəblərin VII əsrin ortalarında Cənubi Qafqaza etdikləri yürüşlərindən bəhs edilərkən adı çəkilir. Gürcü mənbələrinə əsasən Şəkidə [[VIII əsr]]in ortalarında knyazlıq formalaşmış, [[IX əsr]]in əvvəlləri üçün bu çarlığa çevrilmişdir. [[Alban ölkəsinin tarixi |“Albaniya tarixi”ndə]] isə Şəki hökmdarlığının mövcud olması ilk dəfə yalnız IХ əsrin ortaları üçün xatırlanır {{Bax|#Hökmdarlığın meydana çıxması və anonim hakimlər|green}}.  
Mənbələrdə ilk olaraq ərəblərin VII əsrin ortalarında Cənubi Qafqaza etdikləri yürüşlərindən bəhs edilərkən adı çəkilir. Gürcü mənbələrinə əsasən Şəkidə [[VIII əsr]]in ortalarında knyazlıq formalaşmış, [[IX əsr]]in əvvəlləri üçün bu çarlığa çevrilmişdir. [[Alban ölkəsinin tarixi |“Albaniya tarixi”ndə]] isə Şəki hökmdarlığının mövcud olması ilk dəfə yalnız IХ əsrin ortaları üçün xatırlanır {{Bax|#Hökmdarlığın meydana çıxması və anonim hakimlər|green}}.  


IХ əvvəllərində Şəki hökmdarı [[Qriqor Hammam]]ın oğlu Atrnerseh, həmin əsrin ortalarında Atrnersehin oğlu İşxan Əbu Əbdülmalik olmuşdur.  
IХ əvvəllərində Şəki hökmdarı [[Qriqor Hammam]]ın oğlu Atrnerseh, həmin əsrin ortalarında Atrnersehin oğlu İşxan Əbu Əbdülmalik olmuşdur. XI əsrin onuncu illərinin əvvəlləri üçün isə mənbələrdə çariça [[Dinar (çariça)|Dinar]]ın adı çəkilir. Dinar Atrnersehin arvadı və İşxan Əbu Əbdülmalikin anası idi, XI əsrin onuncu illərində onun 90-dan çox yaşı olmalı idi.  
 
XI əsrin onuncu illərinin əvvəlləri üçün isə mənbələrdə çariça [[Dinar (çariça)|Dinar]]ın adı çəkilir. Dinar Atrnersehin arvadı və İşxan Əbu Əbdülmalikin anası idi, XI əsrin onuncu illərində onun 90-dan çox yaşı olmalı idi.  


XI əsrin birinci rübündə Şəki iki dəfə gürcü çarı [[III Baqrat]] (1008–1014/15) tərəfindən tutulmuş, onun ölümündən sonra (1014/15) isə müstəqilliyi bərpa olmuş, az sonra – XI əsrin otuzuncu illərinin əvvəllərindən geç olmayaraq [[Kaxeti]] ilə birləşmişdir. Bu gürcü mənbələrində “''Hereti-Kaxeti''”, yaxud “''Kaxeti''”, digər mənbələrdə isə əvvəlki kimi yenə də “''Şəki''” yaxud, “''Albaniya''”, adlanmış, hökmdarları isə artıq “''ranların və kaxların çarı''” titulunu daşımışdır<ref>{{Harvnb|Мусхелишвили Д. Л.|1982|p=41}} {{oq|ru|Официальная титулатура правителя этого новообразованного царства, которого летопись обычно упоминает как «царя кахов» или «царя Кахети», была – «царь ранов и кахов» .}}</ref>. Birləşməyə qədər isə Şəki hökmdarlarının titulu “''ranların çarı''”<ref>{{Harvnb|Мусхелишвили Д. Л.|1982|p=42}} {{oq|ru|Таким образом, официальным титулом царя Эрети, по древнегрузинским источникам был «царь ранов».}}</ref>, yəni “''albanların çarı''” olmuşdur. Birləşmə 1104-cü ilə qədər – gürcü çarı [[IV David]] tərəfindən Kaxetinin tutulmasına qədər davamlı olmuş, birləşmiş dövlətin birinci hökmdarı Böyük Kvirikedən sonra onun bacısının oğlu, nəvəsi, nəticəsi və ən nəhayətdə kötücəsi hakimiyyətdə bir-birlərini əvəz etmişlər.
XI əsrin birinci rübündə Şəki iki dəfə gürcü çarı [[III Baqrat]] (1008–1014/15) tərəfindən tutulmuş, onun ölümündən sonra (1014/15) isə müstəqilliyi bərpa olmuş, az sonra – XI əsrin otuzuncu illərinin əvvəllərindən geç olmayaraq [[Kaxeti]] ilə birləşmişdir. Bu gürcü mənbələrində “''Hereti-Kaxeti''”, yaxud “''Kaxeti''”, digər mənbələrdə isə əvvəlki kimi yenə də “''Şəki''” yaxud, “''Albaniya''”, adlanmış, hökmdarları isə artıq “''ranların və kaxların çarı''” titulunu daşımışdır<ref>{{Harvnb|Мусхелишвили Д. Л.|1982|p=41}} {{oq|ru|Официальная титулатура правителя этого новообразованного царства, которого летопись обычно упоминает как «царя кахов» или «царя Кахети», была – «царь ранов и кахов» .}}</ref>. Birləşməyə qədər isə Şəki hökmdarlarının titulu “''ranların çarı''”<ref>{{Harvnb|Мусхелишвили Д. Л.|1982|p=42}} {{oq|ru|Таким образом, официальным титулом царя Эрети, по древнегрузинским источникам был «царь ранов».}}</ref>, yəni “''albanların çarı''” olmuşdur. Birləşmə 1104-cü ilə qədər – gürcü çarı [[IV David]] tərəfindən Kaxetinin tutulmasına qədər davamlı olmuş, birləşmiş dövlətin birinci hökmdarı Böyük Kvirikedən sonra onun bacısının oğlu, nəvəsi, nəticəsi və ən nəhayətdə kötücəsi hakimiyyətdə bir-birlərini əvəz etmişlər.