41.135
redaktə
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
(3 redaktor tərəfindən edilmiş 34 dəyişiklik göstərilmir) | |||
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
[[Kateqoriya: | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış rəssam və heykəltəraşlar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]] | ||
{{Rəssam | {{Rəssam | ||
|Şəkil = Fuad Əbdürəhmanov2.jpg | |Şəkil = Fuad Əbdürəhmanov2.jpg | ||
|Şəkil məlumat = Fuad | |Şəkil məlumat = Fuad Əbdürrəhmanov. | ||
|Şəkil miqyası = | |Şəkil miqyası = | ||
|Adı = Fuad Əbdürrəhmanov | |Adı = Fuad Əbdürrəhmanov | ||
|Orijinal adı = Əbdürrəhmanov Fuad Həsən oğlu | |Orijinal adı = Fuad Əbdürrəhmanov Fuad Həsən oğlu | ||
|Fəxri ad = {{Azərbaycan SSR xalq rəssamı}} | |Fəxri ad = {{Azərbaycan SSR xalq rəssamı}} | ||
|Digər adları = | |Digər adları = | ||
|Doğum tarixi = {{Doğum_tarixi|1915|5|11}} | |Doğum tarixi = {{Doğum_tarixi|1915|5|11}} | ||
|Doğum yeri = [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{RUSEMP}} | |Doğum yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{RUSEMP}} | ||
|Vəfatı = {{Vəfat_tarixi_və_yaşı|1971|6|15|1915|5|11}} | |Vəfatı = {{Vəfat_tarixi_və_yaşı|1971|6|15|1915|5|11}} | ||
|Vəfat yeri = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}} | |Vəfat yeri = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}} | ||
|Mükafatları = | |Mükafatları = {{Stalin mükafatı|1947}}{{Stalin mükafatı|1951}}<br>{{"Şərəf Nişanı" ordeni}}{{"Şərəf Nişanı" ordeni}}{{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı}} | ||
|Vəfat səbəbi = | |Vəfat səbəbi = | ||
|Tanınır = | |Tanınır = | ||
Sətir 18: | Sətir 18: | ||
|Commons = Faud Abdurakhmanov | |Commons = Faud Abdurakhmanov | ||
}} | }} | ||
'''Fuad Əbdürrəhmanov''' ( | '''Fuad Əbdürrəhmanov''' (1915–1971) — görkəmli heykəltəraş-monumentalist, ikiqat [[Stalin mükafatı]] laureatı, [[Azərbaycan SSR xalq rəssamı]], SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının müxbir üzvü. | ||
== | == Haqqında məlumatlar == | ||
[[Fayl:Abdurahmanovs.jpg|thumb|300px|left|Fuad Əbdürəhmanov ailəsi ilə birlikdə (1923, Nuxa)]] | [[Fayl:Abdurahmanovs.jpg|thumb|300px|left|Fuad Əbdürəhmanov ailəsi ilə birlikdə (1923, Nuxa).]] | ||
1915-ci | 11 may 1915-ci il tarixdə Nuxada (indiki Şəki), dövlət məmurunun ailəsində anadan olub. | ||
1929-cu ildə ailəsi ilə birlikdə əvvəlcə Yevlaxa, az sonra isə Bakıya köçüb. | 1929-cu ildə ailəsi ilə birlikdə əvvəlcə Yevlaxa, az sonra isə Bakıya köçüb. | ||
=== Təhsili === | |||
1929 – 1932-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumunda, | 1929 – 1932-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumunda, | ||
1935 – 1940-ci illərdə isə İ.Y.Repin adına Leninqrad Boyakarlıq, Heykəltəraşlıq və Memarlıq İnstitutunda təhsil alıb. | 1935 – 1940-ci illərdə isə İ.Y.Repin adına Leninqrad Boyakarlıq, Heykəltəraşlıq və Memarlıq İnstitutunda təhsil alıb. | ||
=== Əmək fəaliyyəti === | |||
1942 – 1948 illərdə Ə. Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbində dərs deyib. | 1942 – 1948 illərdə Ə. Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbində dərs deyib. | ||
== Yaradıcılığı == | === Yaradıcılığı === | ||
[[Şəkil:Fuad Əbdürəhmanov barelyef.jpg|thumb|200px|right|Fuad Əbdürrəhmanovun xatirə lövhəsi (Bakı)]] | |||
Yaradıcılığa portret janrı ilə başlayıb. | |||
XX əsrin 30-cu illərdə Azərbaycan mədəniyyət xadimlərinin büst-portretlərini (Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, Mirzə Fətəli Axundov, Üzeyir Hacıbəyov, Asəf Zeynallı və b.), həmçinin “Oxçu” (1934), “Gənc aşıq” (1939) və ilk monumental əsəri olan Füzulinin heykəlini (1939, Nizami adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin lociyasında) yaradıb. Sovet İttifaqı qəhrəmanları G.Əsədovun, İ.Məmmədovun, Q.Məmmədovun, Böyük Vətən müharibəsi qəhrəmanı H.Əliyevin portretləri, Cavanşir, Babək və Koroğlunun dərin psixologizmi və ifadəliliyi ilə seçilən barelyeflərini hazırlayıb. | |||
Obrazların fərdi xüsusiyyəti, xarakterlərin dolğun həlli ilə səciyyələnən Səttar Bəhlulzadə (1947), R.Mustafayev (1947), Həzi Aslanov (qəbirüstü abidə, 1949), B.Bağırova (1951), Səməd Vurğun (1957), Kubalı Xesus (1962) və başqa portretlərin müəllifidir. | |||
Yaradıcılığında monumental heykəltəraşlıq mühüm yer tutub; Nizaminin Gəncədə və Bakıdakı abidələri (hər ikisi tunc, qranit, 1946, 1949; memarlar S.Dadaşov və M.Hüseynov), Bakıda S.Vurğunun abidəsi (tunc, qranit, 1961, memar M.Hüseynov) və s. əsərləri Azərbaycan sovet monumental heykəltəraşlığının ən yaxşı nümunələrindən hesab olunur. | Yaradıcılığında monumental heykəltəraşlıq mühüm yer tutub; Nizaminin Gəncədə və Bakıdakı abidələri (hər ikisi tunc, qranit, 1946, 1949; memarlar S.Dadaşov və M.Hüseynov), Bakıda S.Vurğunun abidəsi (tunc, qranit, 1961, memar M.Hüseynov) və s. əsərləri Azərbaycan sovet monumental heykəltəraşlığının ən yaxşı nümunələrindən hesab olunur. | ||
Sətir 43: | Sətir 46: | ||
1950 – 1960-cı illərdə milli xüsusiyyətlərlə zəngin olan “Çoban” (gips, 1950, Azərbaycan İncəsənət Muzeyi; tunc , 1951, Tretyakov qalereyası, Moskva), “Azərbaycanlı qadın” (gips, 1951), “Azadlıq” (tunc, 1957; hər ikisi Azərbaycan İncəsənət Muzeyi), “Azad qadın” (tunc, qranit, 1960, memar M.Hüseynov) və s. əsərlərini yaradıb. | 1950 – 1960-cı illərdə milli xüsusiyyətlərlə zəngin olan “Çoban” (gips, 1950, Azərbaycan İncəsənət Muzeyi; tunc , 1951, Tretyakov qalereyası, Moskva), “Azərbaycanlı qadın” (gips, 1951), “Azadlıq” (tunc, 1957; hər ikisi Azərbaycan İncəsənət Muzeyi), “Azad qadın” (tunc, qranit, 1960, memar M.Hüseynov) və s. əsərlərini yaradıb. | ||
Monqolustanın görkəmli dövlət xadimləri Suxe-Bator və marşal X.Çoybalsanın büst-abidələri (hər ikisi mərmər, 1954, MXR, Ulan-Bator), Rudəki (tunc, 1963), S.Ayninin (tunc, 1964) portretləri, Düşənbədə Rüdəkinin (tunc, qranit, 1964, memar M.Hüseynov; SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının qızıl medalına layiq görülüb), Buxarada İbn Sinanın (tunc, qranit, açılışı 1975 ildə olmuşdur; memar H.Muxtarov) abidələri və s. monumental əsərləri Fuad Əbdürrəhmanova şöhrət | Monqolustanın görkəmli dövlət xadimləri Suxe-Bator və marşal X.Çoybalsanın büst-abidələri (hər ikisi mərmər, 1954, MXR, Ulan-Bator), Rudəki (tunc, 1963), S.Ayninin (tunc, 1964) portretləri, Düşənbədə Rüdəkinin (tunc, qranit, 1964, memar M.Hüseynov; SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının qızıl medalına layiq görülüb), Buxarada İbn Sinanın (tunc, qranit, açılışı 1975 ildə olmuşdur; memar H.Muxtarov) abidələri və s. monumental əsərləri Fuad Əbdürrəhmanova bütün dünyada şöhrət qazandırıb. Ömrünün son illərində Sovet İttifaqı qəhrəmanı Mehdi Hüseynzadənin monumental abidəsini (tunc, qranit, 1973 ildə Bakıda açılışı olmuşdur; memar M.Hüseynov) yaratmışdır. | ||
=== Əsərləri === | ==== Əsərləri ==== | ||
<gallery mode="packed-hover"> | <gallery mode="packed-hover"> | ||
Şəkil:Абдурахманов Стрелок .jpg|Oxçu, 1934 | Şəkil:Абдурахманов Стрелок .jpg|Oxçu, 1934 | ||
Sətir 62: | Sətir 65: | ||
</gallery> | </gallery> | ||
== | ===Təltif və mükafatları=== | ||
* “[[Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi]]” fəxri adı (1943); | |||
* | * “[[Azərbaycan SSR xalq rəssamı]]” fəxri adı (1955); | ||
* | * II dərəcəli [[Stalin mükafatı]] (1947) — Nizami Gəncəvinin 1946-cı ildə Kirovabadda ucaldılmış heykəlinə görə; | ||
* II dərəcəli | * [["Şərəf Nişanı" ordeni|“Şərəf Nişanı” ordeni]] (09.06.1949); | ||
* “Şərəf | * III dərəcəli [[Stalin mükafatı]] (1950) — gips «Çoban» heykəlinə görə; | ||
* III dərəcəli | |||
* SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının qızıl medalı (1966); | * SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının qızıl medalı (1966); | ||
* “Şərəf | * [["Şərəf Nişanı" ordeni|“Şərəf Nişanı” ordeni]] (1960); | ||
* medallar | * medallar. | ||
== | ===Vəfatı=== | ||
15 iyun 1971-ci il tarixdə – 56 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda – Birinci Fəxri Xiyabanda dəfn olunub. | |||
== | ==Ədəbiyyat== | ||
# {{AME|8|179-180|ƏBDÜRRƏHMANOV Fuad Hәsәn}} | |||
# {{ŞAZ|1|111-112}} | |||
# {{Cite news | |||
| title = Абдурахманов Фуад Гасан оглы - скульптор | | title = Абдурахманов Фуад Гасан оглы - скульптор | ||
| url=http://www.ourbaku.com/index.php5/%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%D0%A4%D1%83%D0%B0%D0%B4_%D0%93%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%8B_-_%D1%81%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BF%D1%82%D0%BE%D1%80 | | url=http://www.ourbaku.com/index.php5/%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%D0%A4%D1%83%D0%B0%D0%B4_%D0%93%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%8B_-_%D1%81%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BF%D1%82%D0%BE%D1%80 | ||
Sətir 84: | Sətir 87: | ||
| date= | | date= | ||
| accessdate = }} | | accessdate = }} | ||
# {{Cite news | |||
| title = Абдурахманов Фуад Гасан Оглы | | title = Абдурахманов Фуад Гасан Оглы | ||
| url=http://art-drawing.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=10:abdurakhmanov-fedro-hasan-oglu&catid=2:biography&Itemid=167 | | url=http://art-drawing.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=10:abdurakhmanov-fedro-hasan-oglu&catid=2:biography&Itemid=167 | ||
Sətir 90: | Sətir 93: | ||
| date= | | date= | ||
| accessdate = }} | | accessdate = }} | ||
# {{Cite news | |||
| title=АБДУРАХМАНОВ ФУАД ГАСАН ОГЛЫ | | title=АБДУРАХМАНОВ ФУАД ГАСАН ОГЛЫ | ||
| url=http://www.azerbaijanworld.com/2010-08-29-18-44-45/10-2010-08-30-10-20-42/229-2010-09-02-08-38-58.html | | url=http://www.azerbaijanworld.com/2010-08-29-18-44-45/10-2010-08-30-10-20-42/229-2010-09-02-08-38-58.html | ||
Sətir 100: | Sətir 103: | ||
| url-status=dead | | url-status=dead | ||
}} | }} | ||
# ''Наджафов М.'' Ф. Абдурахманов. — М., 1955. | |||
# ''Новрузова Дж. Фуад Абдурахманов. — Баку, 2004. | |||
# Большая советская энциклопедия. — М., 1977. | |||
# Большой энциклопедический словарь (БЭС). — М., 1979. | |||
# Большая художественная энциклопедия. — М., 2009. | |||
# Культура Советского Азербайджана. — Баку: Азербайджанское гос. изд-во, 1980. — С. 89. — 180 с. | |||
==Həmçinin, bax:== | |||
<youtube width="200" height="150">TO47dZhGyYo</youtube> | |||
<youtube width="200" height="150">0IeasKy8Ihw</youtube> | |||
<youtube width="200" height="150">GYWi9LO86LU</youtube> | |||
<youtube width="200" height="150">eDh9BXURV_U</youtube> | |||
<youtube width="200" height="150">cC3ScF8zb2k</youtube> | |||
{{Yoxlanılmış məqalə}} | |||