41.512
redaktə
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
(4 redaktor tərəfindən edilmiş 30 dəyişiklik göstərilmir) | |||
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
[[Kateqoriya: | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış hərbçilər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış dövlət xadimləri]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkinskilər]] | ||
{{Şəxs | {{Şəxs | ||
|Adı = Məmmədəmin Şəkinski | |Adı = Məmmədəmin Şəkinski | ||
|Tam adı = ''Şəkinski Məmmədəmin Əhməd oğlu'' | |Tam adı = ''Şəkinski Məmmədəmin Əhməd oğlu'' | ||
|Piktoqram = bio <!--“bio” sözünü yazar, kitab, diplomat, filosof, newspaper, riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi və s. variantlarından (bütün variantlar burada: [[Şəki Ensiklopediyası:Layihə/Piktoqramlar]]) hər hansı biri ilə əvəz edə bilərsiniz--> | |Piktoqram = bio <!--“bio” sözünü yazar, kitab, diplomat, filosof, newspaper, riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi və s. variantlarından (bütün variantlar burada: [[Şəki Ensiklopediyası:Layihə/Piktoqramlar]]) hər hansı biri ilə əvəz edə bilərsiniz--> | ||
|Şəkil = | |Şəkil = Məmmədəmin_Şəkinski.png | ||
|Şəklin ölçüsü = | |Şəklin ölçüsü = | ||
|Şəklin izahı = Məmmədəmin Şəkinski | |Şəklin izahı = Məmmədəmin Şəkinski. | ||
|Digər adı = | |Digər adı = | ||
|Doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1900|3|15}} | |Doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1900|3|15}} | ||
|Doğum yeri = Aşqabad, | |Doğum yeri = Aşqabad, Zakaspiyski vilayəti, {{Rusİmp}} | ||
|Vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi və yaşı|1979|9|28|1900|3|15}} | |Vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi və yaşı|1979|9|28|1900|3|15}} | ||
|Vəfat yeri = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}} | |Vəfat yeri = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}} | ||
|Vəfat səbəbi = yol- | |Vəfat səbəbi = yol-avtomobil qəzası | ||
|Dəfn yeri = | |Dəfn yeri = | ||
|Vətəndaşlığı = | |Vətəndaşlığı = | ||
|Həyat yoldaşı = | |Həyat yoldaşı = | ||
|Uşağı = [[Əkrəm Şəkinski]] | |Uşağı = [[Əkrəm Şəkinski]], Hikmət Şəkinski, Səltənət Şəkinskaya, Gülnarə Şəkinskaya | ||
|Partnyoru = | |Partnyoru = | ||
|Atası = Mirzə Əhməd Hacı Abdulla Əfəndiyev ( | |Atası = Mirzə Əhməd Hacı Abdulla Əfəndiyev (1828–1919){{Sfnaz|İmruz Əfəndiyeva|2020|p=}} | ||
|Anası = Səltənət Hüseyn qızı (? | |Anası = Səltənət Hüseyn qızı (?–1914) | ||
|Milliyəti = | |Milliyəti = | ||
|Dini = | |Dini = | ||
Sətir 32: | Sətir 32: | ||
|Commons = | |Commons = | ||
}} | }} | ||
'''Məmmədəmin Şəkinski''' | '''Məmmədəmin Şəkinski''' (1900–1979) — Azərbaycan sovet dövlət xadimi və milis polkovniki. 1920-ci ildə Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra bir sıra məsul vəzifələrdə çalışmışdır. Azərbaycan sovet milisinin yaradıcılarından biri hesab edilir. Azərbaycan SSR-in maarif komissarı olmuş [[Məmmədsadıq Əfəndiyev|Məmmədsadıq Əfəndiyevin]] (1902–1942) qardaşı, Azərbaycan Respublikası Geologiya və Mineral Ehtiyatlar Komitəsinin sədri olmuş [[Əkrəm Şəkinski|Əkrəm Şəkinskinin]] atası, Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyinin Nəqliyyatda Baş Polis İdarəsinin rəisi olmuş, polis general-mayoru [[Emin Şəkinski|Emin Şəkinskinin]] (1960–2020) isə babasıdır. | ||
==Haqqında məlumatlar== | ==Haqqında məlumatlar== | ||
15 mart 1900-ci | 15 mart 1900-ci il tarixdə Aşqabadda anadan olub. Atası Mirzə Əhməd Hacı Abdulla Əfəndiyev Şəki bəylərinin nəslindən idi və o vaxt Aşqabadda kargüzar-tərcüməçi işləyirdi. | ||
1909-cu ildə ailəvi olaraq [[Şəki|Nuxa]] şəhərinə qayıdıblar. | 1909-cu ildə ailəvi olaraq [[Şəki|Nuxa]] şəhərinə qayıdıblar. | ||
1914-cü ildə | 1914-cü ildə anası Səltənət Hüseyn qızı, | ||
1919-cu ildə | 1919-cu ildə isə atası Mirzə Əhməd vəfat edib. | ||
===Təhsili=== | ===Təhsili=== | ||
1920-ci ildə Bakıda 2-ci dərəcəli gimnaziyanı bitirib. | 1920-ci ildə Bakıda 2-ci dərəcəli gimnaziyanı bitirib. | ||
===Əmək fəaliyyəti=== | ===Əmək və hərbçi fəaliyyəti=== | ||
1920 – 1923-cü illərdə Azərbaycan Qırmızı Ordusunda rəhbər partiya-siyasi sahədə salışmış, əvvəl alay hərbi komissarı, sonra Azərbaycan diviziyasının hərbi komissarının müavini olmuşdur. O cümlədən, 1921-ci ilin fevralında ümumqoşun hərbi məktəbin komissarı kimi pulemyotçu dəstəsində Gürcüstanda sovet hakimiyyəti qurulması zamanı menşevik ordusuna qarşı mübarizədə iştirak edib. | |||
1920 – 1923-cü illərdə Azərbaycan Qırmızı Ordusunda rəhbər partiya-siyasi sahədə salışmış, | |||
1924-cü ilin əvvəlindən S.M.Kirovun zəmanəti ilə Bakı Sovetinin inzibati şöbəsinə və Bakı milisinə rəhbərlik edib. | 1924-cü ilin əvvəlindən S.M.Kirovun zəmanəti ilə Bakı Sovetinin inzibati şöbəsinə və Bakı milisinə rəhbərlik edib. | ||
1930-cu ildə Azərbaycan SSR Baş Milis rəisinin müavini vəzifəsində | 1930-cu ildə Azərbaycan SSR Baş Milis rəisinin müavini vəzifəsində işləyib. | ||
Daha sonra Bakı Sovetində sədr müavini olub. | Daha sonra Bakı Sovetində sədr müavini olub. | ||
1933-cü ildə Yevlax pambıq zavodunun direktoru | 1933-cü ildə Yevlax pambıq zavodunun direktoru vəzifəsində çalışıb. | ||
1934 – 1935-ci illərdə əvvəlcə Yevlax qəsəbə sovetinin, sonra isə Yevlax rayon icraiyyə komitəsinin sədri olub. | 1934 – 1935-ci illərdə, əvvəlcə Yevlax qəsəbə sovetinin, sonra isə Yevlax rayon icraiyyə komitəsinin sədri olub. | ||
1936 | 1936 – 1937-ci illərdə, əvvəl Azərbaycan SSR Kommunal Təsərrüfatı nazirinin müavini, sonra isə Kirovabad Şəhər Zəhmətkeş Deputatları Sovetinin sədri vəzifəsində çalışıb. | ||
1947-ci ildə cəza müddətindən ( | 1947-ci ildə cəza müddətindən (1939–1947) sonra Kolımadan Krasnodar vilayətinə göndərilib, orada 1955-ci ilədək vətəndaş kimi müxtəlif vəzifələrdə işləyib{{Sfnaz|Teyyub Qurban|2012, 23 – 25 iyun|p=15}}. | ||
1955 – 1957-ci illərdə Azərbaycan SSR Daxili İşlər Nazirliyinin arxivində işləyib. | 1955 – 1957-ci illərdə Azərbaycan SSR Daxili İşlər Nazirliyinin arxivində işləyib. | ||
Sətir 74: | Sətir 72: | ||
===Siyasi fəaliyyəti=== | ===Siyasi fəaliyyəti=== | ||
1917-ci ildə Tiflisdə Rusiya Sosial Fəhlə (bolşeviklər) Partiyasına | 1917-ci ildə Tiflisdə Rusiya Sosial Fəhlə (bolşeviklər) Partiyasına üzv olub. Partiyanın Qafqaz Komitəsi və “Hümmət” təşkilatı tərəfindən Qars vilayətinə, Nuxa və Ağdaş qəzalarına göndərilib, yerlərdə seçkiqabağı təsis yığıncaqlarında iştirak edib. 1917-ci ildə Ağdaş rayon zəhmətkeşlərinin mitinqində onun təklifi ilə V.İ.Leninə təbrik teleqramı göndərilmişdir. | ||
1918-ci ildə “Hümmət”in Aşqabad komitəsinin katibi və Aşqabad Sovetinin üzvi olarkən fəhlələr arasında, | 1918-ci ildə “Hümmət”in Aşqabad komitəsinin katibi və Aşqabad Sovetinin üzvi olarkən fəhlələr arasında, | ||
1919–1920-ci illərdə isə Azərbaycan Cümhuriyyəti ordusunda əsgərlik edərkən fəhlələr arasında bolşevik təbliğatı aparıb. | |||
1937-ci ildə Azərbaycan K(b)P sıralarında xaric olunub. | 1937-ci ildə Azərbaycan K(b)P sıralarında xaric olunub. | ||
Sətir 85: | Sətir 83: | ||
===Məhkunluğu və bəraət alması=== | ===Məhkunluğu və bəraət alması=== | ||
1937-ci ilin noyabrında həbs | 1937-ci ilin noyabrında həbs edilib; 1939-cu ildə SSRİ Xalq Daxili İşlər Komissarlığı Xüsusi Müşavirəsinin qərarı ilə 8 il müddətinə azadlıqdan məhrum olunub və Kolıma həbs düşərgəsinə göndərilib. | ||
1955-ci il | 27 sentyabr 1955-ci il tarixdə Azərbaycan SSR Ali Məhkəməsi müqəssir olmadığına və qanunsuz həbs edildiyinə görə ona bəraət verib. | ||
===Mükafatları=== | ===Mükafatları=== | ||
Sətir 97: | Sətir 95: | ||
===Vəfatı=== | ===Vəfatı=== | ||
28 sentyabr 1979-cu il tarixdə, | 28 sentyabr 1979-cu il tarixdə, Bakıda, nahar fasiləsindən işə piyada qayıdarkən Hüsü Hacıyev küçəsində avtomobil vurması nəticəsinə həlak olub{{Sfnaz|Teyyub Qurban|2012, 2 – 4 iyun|p=15}}. | ||
====Xatirəsi==== | ====Xatirəsi==== | ||
Ölümündən iki gün sonra – sentyabrın 30-da, Azərbaycan {{KP MK}}-nın orqanı olan “Kommunist” qəzetində vəfatı münasibəti ilə nekroloq dərc olunub. Nekroloqu H.Ə.Əliyev, Q.Ə.Xəlilov, Ə.İ.İbrahimov, Y.P.Puqoçov, H.Z.Seyidov, Ə.H.Kərimov, K.M.Bağırov, F.Ə.Əliyev, F.H.Əhmədov və başqaları imzalamışdır{{Sfnaz|Teyyub Qurban|2012, 2 – 4 iyun|p=15}}. | Ölümündən iki gün sonra – sentyabrın 30-da, Azərbaycan {{KP MK}}-nın orqanı olan “Kommunist” qəzetində vəfatı münasibəti ilə nekroloq dərc olunub. Nekroloqu H.Ə.Əliyev, Q.Ə.Xəlilov, Ə.İ.İbrahimov, Y.P.Puqoçov, H.Z.Seyidov, Ə.H.Kərimov, K.M.Bağırov, F.Ə.Əliyev, F.H.Əhmədov və başqaları imzalamışdır{{Sfnaz|Teyyub Qurban|2012, 2 – 4 iyun|p=15}}. | ||
== İstinadlar == | |||
{{İstinad siyahısı}} | |||
==Ədəbiyyat== | ==Ədəbiyyat== | ||
# [http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000060885 Справочник Бакинской ярмарки 1924 года и путеводитель по Баку с планом ярмарки и г. Баку/Под ред. В.Серова, с. 69]. | |||
# {{kitab3 | |||
| müəllif = | |||
| hissə = M.Ə.Şəkinski | |||
| hissənin linki = http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=247760&pno=152 | |||
| başlıq = Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti uğrunda fəal mübarizlər | |||
| orijinal = | |||
| link = http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=247760 | |||
| vikimənbə = | |||
| cavabdeh = | |||
| nəşr = Azərb. KP MK yanında Partiya Tarixi İn-tu, Sov. İKP MK yanında Marksizm-Leninizm İn-tunun Filialı. | |||
| yer = Bakı | |||
| nəşriyyat = Azərnəşr | |||
| il = 1958 | |||
| cild = | |||
| səhifə = 296-297 | |||
| sütunlar = | |||
| səhifələr = 419 | |||
| seriya = | |||
| isbn = | |||
| doi = | |||
| tiraj = | |||
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20230423084355/http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=247760&pno=152 | |||
| archivedate = 23 Apr 2023 | |||
| ref = | |||
}} | |||
# {{ASE|10|504|Şəkinski Məmmədəmin Əhməd oğlu}} | |||
# {{ŞAZ|1|522-523}} | |||
# {{cite web |url=https://ru.openlist.wiki/%D0%A8%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B4_%D0%AD%D0%BC%D0%B8%D0%BD_%D0%90%D1%85%D0%BC%D0%B5%D0%B4_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%8B_(1900) |title=Шекинский Мамед Эмин Ахмед оглы (1900) |author= |date= |website=https://ru.openlist.wiki/ |publisher=Открытый список |language=ru |accessdate= |archiveurl =https://web.archive.org/web/20201116130438/https://ru.openlist.wiki/%D0%A8%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B4_%D0%AD%D0%BC%D0%B8%D0%BD_%D0%90%D1%85%D0%BC%D0%B5%D0%B4_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%8B_%281900%29 |archivedate =16 Nov 2020 }} | |||
# {{cite web |url=https://www.baku.ru/enc-show.php?id=180605&cmm_id=8 |title=Шекинский Мамед Эмин Ахмед оглы |author= |date= |website=https://www.baku.ru/ |publisher= Baku Pages |language=ru |accessdate= |archiveurl =https://web.archive.org/web/20201116122456/https://www.baku.ru/enc-show.php?id=180605&cmm_id=8 |archivedate =16 Nov 2020 }} | |||
# {{məqalə | |||
| müəllif = Teyyub Qurban | | müəllif = Teyyub Qurban | ||
| başlıq = Mir Cəfərin məhkəməsi necə hazırlanmışdır?/Bağırov və Şəkinski | | başlıq = Mir Cəfərin məhkəməsi necə hazırlanmışdır?/Bağırov və Şəkinski | ||
| orijinal = | | orijinal = | ||
| link = http://www.anl.az/down/meqale/express/2012/iyun/2.htm | | link = http://www.anl.az/down/meqale/express/2012/iyun/2.htm | ||
| dil = | | dil = az | ||
| cavabdeh = | | cavabdeh = | ||
| nəşrin müəllifi = | | nəşrin müəllifi = | ||
Sətir 135: | Sətir 162: | ||
| archivedate = 1 Dec 2020 | | archivedate = 1 Dec 2020 | ||
}} | }} | ||
# {{məqalə | |||
| müəllif = Teyyub Qurban | | müəllif = Teyyub Qurban | ||
| başlıq = Mir Cəfərin məhkəməsi necə hazırlanmışdır?/Bağırov və Şəkinski | | başlıq = Mir Cəfərin məhkəməsi necə hazırlanmışdır?/Bağırov və Şəkinski | ||
| orijinal = | | orijinal = | ||
| link = http://www.anl.az/down/meqale/express/2012/iyun/ | | link = http://www.anl.az/down/meqale/express/2012/iyun/ex6.htm | ||
| dil = | | dil = az | ||
| cavabdeh = | | cavabdeh = | ||
| nəşrin müəllifi = | | nəşrin müəllifi = | ||
Sətir 162: | Sətir 189: | ||
| archivedate = 1 Dec 2020 | | archivedate = 1 Dec 2020 | ||
}} | }} | ||
# {{məqalə | |||
| müəllif = Teyyub Qurban | | müəllif = Teyyub Qurban | ||
| başlıq = Mir Cəfərin məhkəməsi necə hazırlanmışdır?/Bağırov və Şəkinski | | başlıq = Mir Cəfərin məhkəməsi necə hazırlanmışdır?/Bağırov və Şəkinski | ||
| orijinal = | | orijinal = | ||
| link = http:// | | link = http://anl.az/down/meqale/express/2011/iyul/189845.htm | ||
| dil = | | dil = az | ||
| cavabdeh = | | cavabdeh = | ||
| nəşrin müəllifi = | | nəşrin müəllifi = | ||
Sətir 189: | Sətir 216: | ||
| archivedate = 1 Dec 2020 | | archivedate = 1 Dec 2020 | ||
}} | }} | ||
{{ | # {{cite web | last =|url=https://edebiyyatqazeti.az/news/muzakire/5800-atam-haqqinda-xatireler |title=Atam haqqında xatirələr |author=İmruz Əfəndiyeva |date=2020 |website= https://edebiyyatqazeti.az/|publisher=Ədəbiyyat qazeti |language=az |accessdate= |archiveurl =https://web.archive.org/web/20201201164645/https://edebiyyatqazeti.az/news/muzakire/5800-atam-haqqinda-xatireler |archivedate =1 Dec 2020 |ref = harv}} | ||
{{Yoxlanılmış məqalə}} | |||
[[az:Məmmədəmin Şəkinski]] | [[az:Məmmədəmin Şəkinski]] |