Anonim redaktor
→Məhəmməd əl-Carinin “Car salnaməsi” əsərinində
| Sətir 86: | Sətir 86: | ||
Hacı Çələbinin oğlu ordusu ilə Car-Talanın, Muxaxın dəstələri ilə gecəynən yola çıxır. Onlar səhər Gəncə ilə Əhmədlinin arasına çatanda Şahverdi xan Hacı Çələbinin xəyanətindən xəbər tutur və iki topu, qatırları, atları, otuz çadırı və əşyaları tərk edərək qalaya qaçır. Car-talalılar Gəncəni və onun qoşununu, bütün Qarabağı, min beş yüz evdən ibarət Şəmkir elini qarət edərək Hacının izni ilə geri qayıdırlar. Car, Muxax, İlisu bu eli öz aralarında bölüşdürürlər. hacı öz ordusu ilə Gəncə şəhərinin aşağı hissəsində qalır. Bundan sonra Şirvanın, Şamaxının, muğan xanın və başqalsrının yeddi minlik piyada və suvari qoşunu gəlir. Onun (Hacı Çələbinin) yanında qalan Carın rəisləri, sonra İlisu icması gəlir və hacı Çələbi qalan qatır və on çadırı Şahverdi xana qaytararaq ondan sülh və barışıq istəyir və gürcüstana (yürüşə) çıxmağı xahiş edirlər. O, razı olmur. Pənah xan da ona (Hacı Çələbiyə) etibar etmədiyi üçün gəlmir. | Hacı Çələbinin oğlu ordusu ilə Car-Talanın, Muxaxın dəstələri ilə gecəynən yola çıxır. Onlar səhər Gəncə ilə Əhmədlinin arasına çatanda Şahverdi xan Hacı Çələbinin xəyanətindən xəbər tutur və iki topu, qatırları, atları, otuz çadırı və əşyaları tərk edərək qalaya qaçır. Car-talalılar Gəncəni və onun qoşununu, bütün Qarabağı, min beş yüz evdən ibarət Şəmkir elini qarət edərək Hacının izni ilə geri qayıdırlar. Car, Muxax, İlisu bu eli öz aralarında bölüşdürürlər. hacı öz ordusu ilə Gəncə şəhərinin aşağı hissəsində qalır. Bundan sonra Şirvanın, Şamaxının, muğan xanın və başqalsrının yeddi minlik piyada və suvari qoşunu gəlir. Onun (Hacı Çələbinin) yanında qalan Carın rəisləri, sonra İlisu icması gəlir və hacı Çələbi qalan qatır və on çadırı Şahverdi xana qaytararaq ondan sülh və barışıq istəyir və gürcüstana (yürüşə) çıxmağı xahiş edirlər. O, razı olmur. Pənah xan da ona (Hacı Çələbiyə) etibar etmədiyi üçün gəlmir. | ||
Zülhiccə ayının əvvəllərində (1751-ci il oktyabrın axırları) o, qoşunu ilə Abruş buruna qayıdır. Məhəmməd bəy, bütün Vilayət bura yığışır və onlar qışın axırlarında Gürcüstana çıxmağı qərara alırlar. Burada ordular ayrılır. | Zülhiccə ayının əvvəllərində (1751-ci il oktyabrın axırları) o, qoşunu ilə Abruş buruna qayıdır. Məhəmməd bəy, bütün Vilayət bura yığışır və onlar qışın axırlarında Gürcüstana çıxmağı qərara alırlar. Burada ordular ayrılır. Bu vaxt böyük ordu ilə Təhmuraz xan ilə İrakli xan Gəncəyə gəlirlər və Şahverdi xandan qardaşı Qoçu xanı, bacısı oğlu Xudada bəyi və Gəncənin digər başçılarını girov istəyirlər. Sonra Pənah xan və Kazım xan da həmin tələb ilə Gəncəyə gəlirlər. Hamısı bu qərara gəlir ki, Qarabağın rəiyyətini Hacı Çələbinin ixtiyarından çıxarsınlar. Hacı Çələbi Dərbənddən qoşun yığaraq Ərəş tərəfə Bilicikə gətirir. Vilayət onunla etibarlı ittifaqda idi. Bu vaxt iki vali ziyafətdə olarkən Şhverdi xanı, onun qardaşı Rzaqulu xanı, Pənah xanı, Kazım xanı və başqa rəisləri və onların təbəələrini etibarsız sayaraq həbs edir. Onların və əsgərlərinin mallarını, atlarını, yabılarını, eşşəklərini, qatırlarını, mal-qaralarını, hərbi sürsatlardan silahlarını, tüfənglərini, nizələrini əllərindən alırlar. Onların arasında hərc-mərclik düşür. Məhbuslar hərə bir yana dağılışırlar. Bəziləri döyüşdə öldürülür, bəziləri qaçır. | ||
Valilər qışın axırına təsadüf edən cümədəüləvvəl ayının 16-da (1752-ci il aprelin 1-i) şənbə günü Gəncə qalasına hücum etdilər. Valilər Gəncə qalasını tələb edəndə Gəncə əhalisi Hacı Çələbini, Şamaxının hakimi Məhəmmədəli xanı və şirvanın digər rəislərini çağırırlar. Həmin ayın 17-si, bazar günü Hacı Kür çayının üstündəki körpüdə dayanmışdı. O, Körpedən Qarabağ tərəfə keçir və bütün Şirvanın və digər yerlərin rəisləri ilə bazar ertəsi, ayın 18-də gürcülərin üzərinə gedir. O, Gəncənin yanında dayanır. Gürcülər Gəncənin aşağı hissəsindən yuxarı hissəsinə keçirlər. Hacı Gəncə şəhərinə daxil olur və meydanda yerləşir. gürcülər şənbə günü, cümədəüləvvəl ayının 23-də yerlərindən tərpənib qaçmağa hazırlaşarkən Hascı onların getməsindən xəbər tutur və dallarınca düşərək yolda onlara çatır. | Valilər qışın axırına təsadüf edən cümədəüləvvəl ayının 16-da (1752-ci il aprelin 1-i) şənbə günü Gəncə qalasına hücum etdilər. Valilər Gəncə qalasını tələb edəndə Gəncə əhalisi Hacı Çələbini, Şamaxının hakimi Məhəmmədəli xanı və şirvanın digər rəislərini çağırırlar. Həmin ayın 17-si, bazar günü Hacı Kür çayının üstündəki körpüdə dayanmışdı. O, Körpedən Qarabağ tərəfə keçir və bütün Şirvanın və digər yerlərin rəisləri ilə bazar ertəsi, ayın 18-də gürcülərin üzərinə gedir. O, Gəncənin yanında dayanır. Gürcülər Gəncənin aşağı hissəsindən yuxarı hissəsinə keçirlər. Hacı Gəncə şəhərinə daxil olur və meydanda yerləşir. gürcülər şənbə günü, cümədəüləvvəl ayının 23-də yerlərindən tərpənib qaçmağa hazırlaşarkən Hascı onların getməsindən xəbər tutur və dallarınca düşərək yolda onlara çatır. | ||