Baxşəli Axundov

Baxşəli Axundov
Axundov Baxşəli Kazım oğlu
Baxşəli Axundov, 1976-cı il.
Digər adı	Baxşəli əfəndi
Doğum tarixi	1898(1898-Şablondakı doğum və ya ölüm tarixində texniki yanlışlıq var!-00)
Doğum yeri	Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi	1985(1985-Şablondakı doğum və ya ölüm tarixində texniki yanlışlıq var!-00) (86 yaşında)
Vəfat yeri	Şəki, Azərbaycan SSR, SSRİ
Atası	Molla Kazım
Vətəndaşlıq	SSRİ

Baxşəli Axundov (1898–1985) — Şəkidə öz dövründə çox böyük hörmət qazanmış ziyalılardan biri. Şəkidəki birinci ibtidai musiqi məktəbinin, Şəki Musiqi Texnikumunun, Şəki Dövlət Diyarşünaslıq Muzeyininin təşkil edilməsində müstəsna xidmətləri olub. İti hafizəsinə, dünyagörüşünə və savadına görə yaşadığı dövrdə “yeriyən canlı ensiklopediya” da adlandırılırdı.

Haqqında məlumatlar

1898-ci ildə Nuxada (indiki Şəki) anadan olub.

Təhsili

İlk təhsilini Nuxada, atasının direktor olduğu yeni tipli məktəbdə alıb. Daha sonra Paris Universitetinin tibb fakültəsində oxuyub. Lakin ailə vəziyyəti ilə bağlı təhsilini yarımçıq buraxmağa məcbur olub.

Əmək fəaliyyəti

Bir müddət İranda müəllimlik edib, sonra Nuxaya qayıdıb.

1919-cu ildə Nuxa və Ərəş qəzaları maarif müfəttişliyinin katibi,

1920-ci ilin aprel ayından sonra əvvəl qəza nahiyəsində maarıf şöbəsinin müdiri, sonra qıza maarif şöbəsinin inspektoru, qəza firqə komitəsinin katibi, qəza maarif şöbəsinin müdiri və s. vəzifələrdə işləyib.

1936-cı ildə Kirovabadda (indiki Gəncə) qəzet redaksiyasında şöbə müdiri,

1959 – 1985-ci illərdə, əvvəl Nuxa Musiqi Texnikumunun, sonra isə Rəşid bəy Əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyinin direktoru olub.

Teatr fəaliyyəti

1920-ci ildə Nuxada Fəhlə-kəndli klubu nəzdində teatr qrupu təşkil edib. SSRİ Xalq artisti İsmayıl Osmanlı sənət taleyindən söhbətinə həmişə bu sözlərlə başlayardı:

Cavanlıqda nədənsə həmişə darıxırdım, həmişə narahat idim. Məni ovunduran, mənə təsəlli verə bilən bir iş axtarırdım. Ancaq onun nə olduğunu dərk edə bilmirdim. Bir dəfə Şəkidə klubun yanından keçirdim. Gördüm çalıb-oynayırlar. Orda Mahmud adlı bir oğlan var idi. O, məni apardı kluba. Rəhbərimiz rejissor, artist, həm də müəllim Baxşəli Axundov idi. O vaxtdan, yəni 1921-ci ildən mənim teatr həyatım başlandı.

Jurnalistlik fəaliyyəti

Dövrü-mətbuatda «B.A» (“Kommunist”, “Yeni fikir” 1924 − 1937; “Şəki fəhləsi”, 1925), «Bəka» (“Kommunist”, “Yeni fikir”, “Yeni yol”, “Nuxa fəhləsi”, 1922 − 1937), «Bəxşəli» (“Şəki fəhləsi”, 1925), «Quqkay» (“Molla Nəsrəddin”, 1923), «Kazımlı» (“Yeni fikir”, “Kommunist”, “Kəndçi qəzeti”), «Maqqay» (“Molla Nəsrəddin”, 1925) imzaları ilə müntəzəm olaraq publisistik məqalələrə çıxış etmiş, xalqın maariflənməsinə çalışmışdır.

Həbsi

1937-ci ildə repressiyaya məruz qalıb və 1947-ci ilə kimi Sibirdə həbsdə olub. 1956-cı ildə bəraət alıb.

Baxşəli Axundov 1985-ci ildə – 86 yaşında, Şəkidə vəfat edib.

Xatirəsi

Şəki şəhərində Baxşəli Axundovun adını daşıyan folklor evi fəaliyyət göstərir.

Ədəbiyyat

1. Axundov B. Nuxa maarifinin inkişafı // Məhyəddin Abbasov (redaktor) Şəki fəhləsi : qəzet. — Şəki: Şəki mətbəəsi, 1972. — В. 27 aprel. — № 50 (7.081). — Səh. 3-4.
2. Məmmədli Q. İmzalar. — təkrar (2010). — «Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı», 1977. — Səh.: 21, 24, 25, 34. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 12 iyun 2020.
3. Mete Ə. Axundov Baxşəli Kazım oğlu // O torpağın övladları. — Bakı: Nurlan, 2006. — Səhifələrin sayı:  608. — Səh.: 111-112. — 500 nüsx.
4. Təranə Məhərrəmova (2017). "Epizodik rolların mahir ifaçısı". http://anl.az/ (azərb.). “Kaspi” qəzeti. 12 Jun 2020 tarixində arxivləşdirilib.
5. Rəhimli İ. Baxşəli Kazım oğlu Axundov // Şəki teatrı. — Bakı: Qanun, 2016. — Səhifələrin sayı:  383. — Səh.: 9. — 500 nüsx. — ISBN 978-9952-36-230-5.
6. Orsər R. Baxşəli Axundov // Şəkidən gələn səslər. — Bakı: Elm və təhsil, 2018. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  856. — Səh.: 182. — 500 nüsx. — ISBN 978-9952-8176-5-2.