Nuri Berköz

Məhəmmədnuru Berköz
	Berköz (Sarıkərimli) Məhəmmədnuru Hacı İlyas oğlu ; türk.: Mehmet Nuri Berköz
	Məhəmmədnuru Berköz
	Məhəmmədnuru Berköz.
Doğum tarixi	1889
Doğum yeri	Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi	16 yanvar 1975 (86 yaşında)
Vəfat yeri	Türkiyə
Vətəndaşlıq	Rusiya İmperiyası→ Osmanlı dövləti→ Türkiyə
Mənsubiyyəti	Türkiyə Silahlı Qüvvələri
Uşağı	Sina Berköz
Atası	Hacı İlyas Sarıkərimli
Həyat yoldaşı	Ulviye Berköz
Hərbi fəaliyyəti
Qoşun növü	Quru Qoşunları, Türkiyə
Xidmət illəri	1912–1950
Rütbə	general-polkovnik
İstefada	1950

Məhəmmədnuru Berköz (1889–1975) — Türkiyə Hərbi Qüvvələrinin general-polkovniki.

Haqqında məlumatlar

1889-cu ildə Nuxada (indiki Şəki) anadan olub.

1905-ci ildə ailəsi ilə Türkiyəyə köçüb.

Təhsili

1905-ci ilədək Nuxa rus-tatar məktəbində və Nuxa gimnaziyasında təhsil alıb.

1905-ci ildən sonra Bursa hərbi məktəbini (Rüşdiyyə) və “İşıqlar” hərbi liseyini bitirib.

1909 – 1912-ci illərdə İstanbul hərbi akademiyasında təhsil alıb.

1919 – 1925-ci illərdə fasilə ilə Osmanlı ordusunun Baş Qərargah Akademiyasında təhsil alıb.

Hərbçi və əmək fəaliyyəti

1915-ci ildə xüsusi tapşırıqla Türkiyədən Şimali İrana,

1916-cı ildə Danimarka və İsveçə göndərilib.

1917-ci ildə Osmanlı hərbi heyəti tərkibində isə Rusiyaya ezam olunub və orada Birinci Dünya müharibəsində əsir düşmüş türk zabit və əsgərlərinin yerini müəyyən etmək və onları rus hərbiçiləri ilə dəyişərək Türkiyəyə göndərmək işi ilə məşğul olub.

1927-ci ildən Ankara Milli Təhlükəsizlik Kəşfiyyat şöbəsinin müdiri,

1930-cu ildən Ankara Baş Qərargah Kəşfiyyat şöbəsinin müdiri,

1936 – 1937-ci illərdə Türkiyənin Moskvadakı hərbi attaşesi vəzifəsində çalışıb.

İkinci Dünya müharibəsi illərində Türkiyənin SSRİ ilə sərhəd zonasında yerləşən diviziyalar qrupunun komandanı,

1947-ci ildən Türkiyə Hərbi Qüvvələri Baş qərargah rəisinin əməliyyat məsələləri üzrə müavini,

1949-cu ildən Türkiyə jandarmeriyasının baş komandanı olub.

1950-ci ilin iyulunda Türkiyədə keçirilən hərbi islahatlar nəticəsində istefaya göndərilib.

Hərbi rütbələri

1925-ci ildə mayor,

1930 ildə polkovnik,

1939-cu ildə general-mayor,

1941 ildə isə general-leytenant,

1946-cı ildə general-polkovnik rütbəsi alıb.

Təltif və mükafatları

“Hərb” medalı (Türkiyə);
Gümüş “Ləyaqət” medalı (Türkiyə);
“İstiqlal” medalı (Türkiyə).

Digər

Rus, fransız və isveç dillərini bilirdi.

1933 ildə Türkiyəyə səfər etmiş sovet nümayəndə heyəti ilə keçirilən danışıqlarda Atatürkün tərcüməçisi olub.

Hərb taktikası və tarixinə dair bir sıra kitabı türkcəyə tərcümə edib. Hərbi, siyasi və strateji məsələlərə həsr olunmuş çoxsaylı məqalələrin müəllifidir.

Türkiyə Hərbi Qüvvələrinin general-polkovniki Mahmud Berközün qardaşıdır.

Osmanlı ordusunun general-mayoru Həsən Behçet paşanın (Nuxada doğulub, Məhəmmədəmin Darğazadənin kiçik qardaşıdır) qızı ilə ailə qurub.

Türk memarı, professor və elm adamı Sina Berközün atasıdır.

Vəfatı

16 yanvar 1975-ci il tarixdə – 86 yaşında, İstanbulda vəfat edib.

Ədəbiyyat

Гулиев В. Азербайджанские генералы турецкой армии (rus.) // Зеркало : газета. — Баку, 2009. — № 34. — Səh. 33-34. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 31 oktyabr 2021.
Tahirzade A. Şekililer Osmanlı Sarayında ve Türkiye Ordusunda : [arx. 31.10.2021] : [tur.] // Türk Yurdu Dergisi. — 2011. — 1 Temmuz. — Müraciət tarixi: 31.10.2021.
Bərköz Məhəmməd Nuri Hacı İsmayıl oğlu Sarıkərimli // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : ensiklopediya : [25 cilddə] (tiraj: 25 000; 608 s.). — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2015. —VI c. — Səh. 596-597. — ISBN 978-9952-441-11-6.