İsmayıl Osmanlı

İsmayıl Osmanlı (1902–1978) — Azərbaycan sovet teatr və kino aktyoru, Azərbaycan SSR və SSRİ xalq artisti, M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrının aktyoru.

İsmayıl Osmanlı
Osmanlı İsmayıl Osman oğlu
İsmayıl Osmanlı.
Doğum tarixi	(11)  24 aprel 1902(1902-04-24)
Doğum yeri	Nuxa, Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi	22 iyun 1978 (76 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Peşəsi	aktyor
Fəaliyyət illəri	1921–1978
Mükafatları
IMDb	ID 2363740

Haqqında məlumatlar

24 (11) aprel 1902-ci il tarixdə Nuxada (indiki Şəki) anadan olub.

Aktyorluq və əmək fəaliyyəti

1921-ci ildən Nuxa və Gəncə dram dərnəklərinin tamaşalarında rollar oynayıb. Teatra gəlməyini sonralar özü belə xatırlayırdı:

Cavanlıqda nədənsə həmişə darıxırdım, həmişə narahat idim. Məni ovunduran, mənə təsəlli verə bilən bir iş axtarırdım. Ancaq onun nə olduğunu dərk edə bilmirdim. Bir dəfə Şəkidə klubun yanından keçirdim. Gördüm çalıb-oynayırlar. Orda Mahmud adlı bir oğlan var idi. O, məni apardı kluba. Rəhbərimiz rejissor, artist, həm də müəllim Baxşəli Axundov idi. O vaxtdan, yəni 1921-ci ildən mənim teatr həyatım başlandı.

1928 – 1929-cu illərdə Tiflis Azərbaycan Teatrının,

1929-cu ildən ömrünün sonunadək isə Azərbaycan Dram Teatrının (Bakı) aktyoru olub.

Teatr rolları

Tiflis Azərbaycan Teatrında

• Surxay — «Aydın» C.Cabbarlı.
• Əbu-Ubeyd — «Od gəlini» C.Cabbarlı.

Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında

• Vidadi, Şaliko — «Vaqif», S.Vurğun;
• Vəzir — «Fərhad və şirin», S.Vurğun;
• Keçəl Aslan — «Xanlar», S.Vurğun;
• Fon Hols — «İnsan», S.Vurğun;
• Əmrah — «Sehrli qələm», Ə.Haqverdiyev;
• Şeyx Hadı — «Şeyx Sənan», H.Cavid;
• Vali — «Siyavuş», H.Cavid;
• Şakro — «Knyaz» H.Cavid;
• Kərim Rəhmli — «Alov», M.Hüseyn;
• Munis — «Nizami», M.Hüseyn;
• Əliş — «Qatır Məmməd», Z.Xəlil;
• Nikita Pavloviç — «Qızıl bulaq» Q.Musayev;
• Meşədi Cəfər — «Dağılan tifaq», Ə.Haqverdiyev;
• Mirzə Qərənfil — «Xoşbəxtlər», S.Rəhman;
• Zakir — «Xoş gəlmisiniz», S.Rəhman;
• Əhməd bəy — «Küləklər», S.Rəhman;
• Xəlil — «Əliqulu evlənir», S.Rəhman;
• Qasım — «Gəlin», S.Rəhman;
• Heydərqulu — «Həyat», M.İbrahimov;
• Şəkərlinski — «Kənd qızı», M.İbrahimov;
• Kovxa Məmməd — «Qaçaq Nəbi», S.Rüstəm;
• Meşədi — «Ölülər», C.Məmmədquluzadə;
• Hacı Naib — «Dəli yığıncağı», C.Məmmədquluzadə;
• Mirzə Cavad — «Aydın», C.Cabbarlı;
• Xaspolad — «Oqtay Eloğlu», C.Cabbarlı;
• Bəşir — «Bulaq suyu», İ.Əfəndiyev;
• Cəbi — «Hacı Qənbər», N.Vəzirov;
• Səfər bəy — «Hacı Qara», M.F.Axundov;
• Əşrəf — «Türkiyə haqqında hekayə», N.Hikmət;
• İsodor Çakeli — «Narahat olma, ana», N.Dumbadze;
• Aleksandrov — «Canlı meyit», L.N.Tolstoy;
• General Berqoyn — «Şəxsi iş», A.P.Şteyn;
• Yaqo — «Otello», U.Şekspr;
• Feste — «Onikicinci gecə», U.Şekspr;
• Gildenstern — «Hamlet», U.Şekspr;
• Bahadurbəy — «1905-ci ildə», C.Cabbarlı;
• Şərif — «Almaz», C.Cabbarlı;
• Surxay — «Toy», S.Rəhman;
• Perçixin' — «Meşşan», M.Qorki;
• Krutiski — «Müdrik insan üçün hər şey sadədir», A.Ostrovski;
• Karandışev — «Cehiz», A.Ostrovski;
• Tixon — «Fırtına», A.Ostrovski;
• Şut — «Kral Lir», U.Şekspr.

Filmoqrafiya

• Kəndlilər (film, 1939) — müsavatçı;
• Bəxtiyar (film, 1955) — («Sevimli mahnı») — epizod;
• O olmasın, bu olsun (film, 1956) — Rza bəy;
• Bir məhəllədən iki nəfər (film, 1957)— Mahmud;
• Əsl dost (film, 1959) — Şirəli;
• Sehrli xalat (film, 1964) — Vəkil;
• Su ərizəsi (film, 1964) (qısametrajlı) — qoca kişi;
• «İyirmialtı bakı Kommissarı» ( 1965) — Şaxbazov;
• Yenilməz batalyon (film, 1965) — Dərzi Yusif;
• Torpaq. Dəniz. Od. Səma (film, 1967)— Kərim baba;
• Poçt qutusu (film, 1967) — Novruzəli;
• Əzim Əzimzadə (film, 1967);
• İntizar (film, 1969);
• Mən ki gözəl deyildim (film, 1968) — Şərif;
• Dəli Kür (film, 1969) — arabaçı Məmmədəli;
• Yeddi oğul istərəm... (film, 1970) — Kələntər;
• Ulduzlar sönmür (film, 1971) — Hacı Tağıyev;
• İcazə (film, 1972) — Fərrux;
• Nəsimi (film, 1973) — Fəzlullah Nəimi;
• Səmt küləyi — Qaibov;
• Bakıda küləklər əsir (film, 1974) — Əlibala Məmmədov;
• İsmayıl Osmanlı (film, 1974);
• Bayquş gələndə... (film, 1978) — Şaxlar bəy;
• Ənvər Həsənov. Yeddi oğuldan biri (film, 2007);
• Sənətin sönməyən ulduzu. İsmayıl Osmanlı (film, 2014).

Təltif və mükafatları

• “Azərbaycan SSR əməkdar artisti” fəxri adı (1940);
• “Azərbaycan SSR xalq artisti” fəxri adı (1949);
• “SSRİ xalq artisti” fəxri adı (1974);
• “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni;
• “Şərəf Nişanı” ordeni;
• medallar.

Vəfatı

22 iyun 1978-ci il tarixdə – 76 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda II Fəxri xiyabanda dəfn olunub.

Ədəbiyyat

1. "İ.O.Osmanlıya SSRİ xalq artisti fəxri adı verilməsi haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1 avqust 1974-cü il tarixli Fərmanı" (PDF). www.anl.az (azərb.). ww.anl.az. 5 Dec 2010 – 16 Jan 2020 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
2. Osmanlı İsmayıl Osman oğlu // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası  : [10 cilddə] = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / baş red. C.B.Quliyev. — Bakı: Qızıl Şərq, 1983. — VII  cild. — Səhifələrin sayı:  623. — Səh.: 387. — 80.000 nüsx.
3. Məmmədov Ə., Xalıqov F. Osmanlı İsmayıl // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  582. — Səh.: 454. — 1.000 nüsx.
4. Təranə Məhərrəmova (20 aprel 2017). "Epizodik rolların mahir ifaçısı". http://anl.az/ (azərb.). “Kaspi” qəzeti. 12 Jun 2020 tarixində arxivləşdirilib..
5. "Ismayıl Osmanlı". http://teatrmuzeyi.musigi-dunya.az/ (azərb.). Azərbaycan Dövlət teatr Muzeyi. 8 Dec 2013 – 24 Jul 2020 tarixində arxivləşdirilib.