41.989
redaktə
Gəncə – Qazax arasındakı yolda baş vermiş döyüş (1752) (redaktə)
19:56, 26 may 2024 versiyası
, 26 mayredaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
| Sətir 57: | Sətir 57: | ||
Car-talalıların qarətlə məşğul olduğunu görən Hacı Çələbi xan onları geri qaytarır və | Car-talalıların qarətlə məşğul olduğunu görən Hacı Çələbi xan onları geri qaytarır və | ||
{{sitat2|...öz ordusu ilə Gəncə şəhərinin aşağı hissəsində qalır. Bundan sonra Şirvanın, Şamaxının, Muğan xanın və başqalarının yeddi minlik piyada və süvari qoşunu gəlir. ...Hacı Çələbi<ref name=" | {{sitat2|...öz ordusu ilə Gəncə şəhərinin aşağı hissəsində qalır. Bundan sonra Şirvanın, Şamaxının, Muğan xanın və başqalarının yeddi minlik piyada və süvari qoşunu gəlir. ...Hacı Çələbi<ref name="Q25" group="qeyd" /> qalan qatır və on çadırı Şahverdi xana qaytararaq ondan sülh və barışıq istəyir və Gürcüstana (yürüşə) çıxmağı xahiş edir... O, razı olmur. Pənah xan da ona (Hacı Çələbiyə) etibar etmədiyi üçün gəlmir{{sfn|Molla Məhəmməd əl-Cari (3)|1997|s=52}}.}} | ||
1751-ci il oktyabrın axırlarında Hacı Çələbi xan ordusu ilə Abruş buruna<ref name=" | 1751-ci il oktyabrın axırlarında Hacı Çələbi xan ordusu ilə Abruş buruna<ref name="Q26" group="qeyd" /> qayıdır. Qazıqumux hakimi Məhəmməd xan, Car-Tala və İlisu nümayəndələri də bura toplaşırlar. Qərara gəlirlər ki, qışın axırında Gürcüstana yürüş etsinlər. Lakin planlaşdırılmış vaxtda yürüşə onlar yox, gürcülər başlayırlar. “Car salnaməsi”nə görə, qışın axırında | ||
{{sitat2|Teymuraz xan ilə İrakli xan Gəncəyə gəlirlər və Şahverdi xandan qardaşı Qoçu xanı, bacısı oğlu Xudada bəyi və Gəncənin digər başçılarını girov istəyirlər. Sonra Pənah xan və Kazım xan<ref name=Q5 group=qeyd/> da həmin tələb ilə Gəncəyə gəlirlər. Hamısı bu qərara gəlirlər ki, Qarabağın rəiyyətini Hacı Çələbinin ixtiyarından çıxarsınlar. Hacı Çələbi Dərbənddən qoşun yığaraq Ərəş tərəfə Bilicikə<ref name="Q6" group="qeyd" /> gətirir. Vilayət<ref name=Q7 group=qeyd/> onunla etibarlı ittifaqda idi. Bu vaxt iki vali ziyafətdə olarkən Şahverdi xanı, onun qardaşı Rzaqulu xanı, Pənah xanı, Kazım xanı və başqa rəisləri və onların təbəələrini etibarsız sayaraq həbs edir. Onların və əsgərlərinin mallarını, atlarını, yabılarını, eşşəklərini, qatırlarını, mal-qaralarını, hərbi sursatlardan silahlarını, tüfənglərini, nizələrini əllərindən alırlar. Onların arasında hərc-mərclik düşür. Məhbuslar hərə bir yana dağılışırlar. Bəziləri döyüşdə öldürülür, bəziləri qaçır. | {{sitat2|Teymuraz xan ilə İrakli xan Gəncəyə gəlirlər və Şahverdi xandan qardaşı Qoçu xanı, bacısı oğlu Xudada bəyi və Gəncənin digər başçılarını girov istəyirlər. Sonra Pənah xan və Kazım xan<ref name=Q5 group=qeyd/> da həmin tələb ilə Gəncəyə gəlirlər. Hamısı bu qərara gəlirlər ki, Qarabağın rəiyyətini Hacı Çələbinin ixtiyarından çıxarsınlar. Hacı Çələbi Dərbənddən qoşun yığaraq Ərəş tərəfə Bilicikə<ref name="Q6" group="qeyd" /> gətirir. Vilayət<ref name=Q7 group=qeyd/> onunla etibarlı ittifaqda idi. Bu vaxt iki vali ziyafətdə olarkən Şahverdi xanı, onun qardaşı Rzaqulu xanı, Pənah xanı, Kazım xanı və başqa rəisləri və onların təbəələrini etibarsız sayaraq həbs edir. Onların və əsgərlərinin mallarını, atlarını, yabılarını, eşşəklərini, qatırlarını, mal-qaralarını, hərbi sursatlardan silahlarını, tüfənglərini, nizələrini əllərindən alırlar. Onların arasında hərc-mərclik düşür. Məhbuslar hərə bir yana dağılışırlar. Bəziləri döyüşdə öldürülür, bəziləri qaçır. | ||
| Sətir 176: | Sətir 176: | ||
</ref> | </ref> | ||
<ref name= | <ref name=Q25>“Car salnaməsi”ndə cümlənin Hacı Çələbi xanın adından əvvəlki hissəsi belə idi: ''“Onun (Hacı Çələbinin) yanında qalan Carın rəisləri (sonra İlisu icması gəlir)''”. Bu mübaliğəyə bənzəyir. Çünki car-talalılar artıq çıxıb getmişdilər. “Car salnaməsi” həmin dövrün ən dəqiq mənbələrindən biri olsa da burada mübaliğələr də var (məsələn, bax: 10-cu qeydə). | ||
</ref> | </ref> | ||
<ref name= | <ref name=Q26>''Abruş burun'' – mətndəki ardıcıllığa və məzmuna əsasən Samuxda olmalıdır. Çünki Hacı Çələbi xan Samuxdan hücuma keçmişdir və geri qayıtmağından söhbət gedirsə, deməli Samuxa qayıtmalı idi. | ||
</ref> | </ref> | ||