Nurməmməd Quliyev

Nurməmməd Quliyev
Quliyev Nurməmməd Həsən oğlu
Nurməmməd Quliyev.
Azərbaycan SSR Daxili İşlər Nazirliyi baş idarəsinin rəisi və daxili işlər nazirinin müavini 1954 — ?
Azərbaycan SSR DTK sədrinin müavini 1946 — 1954
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	1905(1905-Şablondakı doğum və ya ölüm tarixində texniki yanlışlıq var!-00)
Doğum yeri	Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi	12 fevral 1979 (74 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Dəfn yeri	Fəxri Xiyaban, Bakı
Uşaqları	İlham, Həsən və Yaşar
Təhsili	V.İ.Lenin adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutu, tarix fakültəsi
Təltifləri

Nurməmməd Quliyev (1905–1979) — Ümumittifaq Səhmdarlar Cəmiyyəti Xarici Turizm İdarəsinin başçısı. Daha əvvəllər Azərbaycan SSR daxili işlər nazirinin müavini, Azərbaycan SSR Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi sədrinin müavini və digər məsul vəzifələrdə çalışmışdır.

Haqqında məlumatlar

1905-ci ildə Nuxada (indiki Şəki) anadan olub.

Təhsili

Nuxa rabfakını bitirib.

1930-cu ilin sentyabr ayında Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Zaqatala-Şəki mahalı komitəsinin qərarı ilə Bakıya – Kənd Təsərrüfatı İnstitutuna, oxumağa göndərilsə də az sonra Baş Siyasi İdarəyə daimi işə götürülməsi ilə əlaqədar olaraq təhsilini yarımçıq buraxıb.

Daha sonralar V.İ.Lenin adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun tarix fakültəsini bitirib.

Əmək və hərbçi fəaliyyəti

1920-ci ildə Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin qurulmasının ilk aylarından Nuxada milis şöbəsinin və yoxsullar komitəsinin katibi olub. Sonra bir müddət Vartaşen (indiki Oğuz) kənd Sovetində, Azərbaycan K(b)P Nuxa qəza komitəsində müxtəlif vəzifələrdə çalışıb. Daha sonra Nuxa sanatoriyasının təsərrüfat müdiri olub.

1930-cu ilin aprel ayında Azərbaycan SSR-in şimal-qərb bölgəsində baş vermiş anti-sovet üsyanı zamanı sovet hökumətinin Nuxa şəhərindəki sonuncu dayaq noqtəsinin – poçt binasının, müdafiəçilərindən biri olub (Poçt binasına hücum edən və binanı mühasirədə saxlayan üsyançıların rəhbəri isə doğma dayısı Bəhram bəy Nəbibəyov idi).

1941-ci ildə İrana xidməti ezamiyyətə göndərilib.

1943 – 1945-cı illərdə SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin Təbrizdəki nümayəndəsi, Pəhləvi şəhərində SSRİ Ticarət Nümayəndəliyi rəhbərinin müavini, Qəzvin şəhərində “İransovneft” İran-SSRİ Assosiasiyasında şöbə müdiri, SSRİ-nin Təbrizdəki Baş Konsulluğunda vitse-konsul vəzifələrini tutub.

1945 – 1947-ci illərdə SSRİ-nin Təbrizdəki Baş Konsulluğunda vitse-konsul vəzifəsində çalışıb. Bu illərdə Seyid Cəfər Pişəvəri və Qulam Yəhya ilə birlikdə İran ərazisində yaranmış Azərbaycan Demokratik Respublikasının rəhbərlərindən biri olub. İranda xidmətlərinə görə polkovnik rütbəsi alıb, İranın bir çox görkəmli şəxslərinin həyatını xilas edib Bakıya köçürülməsində yaxından iştirak edib.

1946 – 1954-cü illərdə Azərbaycan SSR DTK sədrinin müavini,

1954-cü ilin yanvar ayından Azərbaycan SSR Daxili İşlər Nazirliyi baş idarəsinin rəisi və eyni zamanda daxili işlər nazirinin müavini,

1963 – 1979-cu illərdə Ümumittifaq Səhmdarlar Cəmiyyəti Xarici Turizm İdarəsinin başçısı vəzifəsində çalışıb.

Partiyalılığı

1931-ci ildən Azərbaycan K(b)P-nin üzvü olub.

Mükafatları

• “Şərəf nişanı” ordeni (06.02.1942);
• “Qırmızı ulduz” ordeni;
• “Döyüş xidmətlərinə görə” medalı;
• medallar,
• Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri fərmanı.

Vəfatı

12 fevral 1979-cu il tarixdə – 74 yaşında, vəfat edib. Bakıda Fəxri xiyabanda dəfn olunub.

Ədəbiyyat

1. Кулиев Нур-Мамед Гасан-оглы : Орден «Знак Почета» : [arx. 23.07.2021] : [rus.] // Память народа. — Müraciət tarixi: 23.07.2021.
2. НКВД – МВД Азербайджанской ССР : Заместители начальника УНКВД – министра: : [arx. 7 Mar 2011 - 16 Jul 2020] : [rus.] // История отечественных спецслужб и правоохранительных органов. — Müraciət tarixi: 11.10.2021.
3. КГБ Азербайджанской ССР : Заместители председателя: : [arx. 24 Oct 2010 - 14 Jan 2021] : [rus.] // История отечественных спецслужб и правоохранительных органов. — Müraciət tarixi: 11.10.2021.
4. Кулиев Нурмамед : [arx. 6 Aug 2016 - 6 Jul 2020] : [rus.] // Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза 1898 - 1991. — Müraciət tarixi: 23.01.2022.
5. Авдиев М. М. (составитель) Несгибаемый, как горы // Чекисты Азербайджана. — Баку: Азернешр, 1981. — С. 249-256. — 294 с. — 5,000 экз. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 17 iyul 2023.
6. Məmmədov Ə., Xalıqov F. Quliyev Nurməmməd // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  582. — Səh.: 341-342. — 1.000 nüsx.
7. Məmmədov Ə., Xalıqov F. Quliyev Nurməmməd // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Elm, 2007. — 2 cilddə. — II  cild. — Səhifələrin sayı:  428. — Səh.: 242-243. — 600 nüsx. — ISBN 5-8066-1708-4.