Məmməd Adilov: Redaktələr arasındakı fərq

Bu məqalə Şəki Ensiklopediyasının yoxlanılmış məqalələrindən biridir və müəlliflik hüququ Şəki Ensiklopediyasının redaksiyasına məxsusdur!
Şəki Ensiklopediyası materialı
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
 
(2 redaktor tərəfindən edilmiş 21 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
[[Kateqoriya:M]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış jurnalistlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]]
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış jurnalistlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]]
{{Alim  
{{Alim  
  |Adı                  = Məmməd Adilov
  |Adı                  = Məmməd Adilov
  |Orijinal adı        = ''Adilov Məmməd  Musa oğlu''  
  |Orijinal adı        = ''Adilov Məmməd  Musa oğlu''  
  |Şəkil                = Məmməd Adilov.jpg
  |Şəkil                = Məmməd Adilov2.png
  |Şəkil məlumat        = Məmməd Adilov
  |Şəkil məlumat        = Məmməd Adilov.
  |Doğum tarixi        = {{Doğum_tarixi|1953|11|18}}
  |Doğum tarixi        = {{Doğum_tarixi|1953|11|18}}
  |Doğum yeri          = [[Nuxa]], {{AzSSR}}, {{SSRİ}}
  |Doğum yeri          = [[Nuxa]] (indiki Şəki), {{AzSSR}}, {{SSRİ}}
  |Vəfatı              = {{Vəfat_tarixi və yaşı|2011|10|16}}
  |Vəfatı              = {{Vəfat_tarixi və yaşı|2011|10|16|1953|11|18}}
  |Vəfat yeri          = [[Şəki]], {{AZE}}
  |Vəfat yeri          = [[Şəki]], {{AZE}}
  |Vətəndaşlıq          = {{SSRİ}}→{{AZE}}
  |Vətəndaşlıq          = {{SSRİ}}→{{AZE}}
  |Elm sahəsi          =  
  |Elm sahəsi          =  
  |Alma mater          =  
  |Alma mater          =  
  |Təhsili              = S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, şərqşünaslıq fakültəsi ( – 1976)
  |Təhsili              = S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, şərqşünaslıq fakültəsi (–1976)
  |İş yeri              = AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu
  |İş yeri              = AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu
  |Elmi dərəcəsi        = Filologiya elmləri doktoru
  |Elmi dərəcəsi        = filologiya elmləri doktoru
  |Elmi vəzifəsi        = direktor
  |Elmi vəzifəsi        =  
  |Elmi rəhbəri        =  
  |Elmi rəhbəri        =  
  |Tanınmış yetirmələri =  
  |Tanınmış yetirmələri =  
  |Tanınır              =  
  |Tanınır              =  
  |Mükafatları          = AMEA-nın fəxri fərmanı (2003)<br/>{{"Tərəqqi" medalı|2005}}
  |Mükafatları          = {{"Tərəqqi" medalı|2005}}
  |İmzası              =  
  |İmzası              =  
  |İmzanın eni          =  
  |İmzanın eni          =  
  |Sayt                =  
  |Sayt                =  
}}
}}
'''Məmməd Musa oğlu Adilov''' – ədəbiyyatşünas alim, filologiya elmləri doktoru. Həyatının son illərində AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun direktoru vəzifəsində çalışıb.
'''Məmməd Adilov''' (1953–2011) — ədəbiyyatşünas alim, filologiya elmləri doktoru, AMEA Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun direktoru.


==Haqqında məlumatlar==
==Haqqında məlumatlar==
18 noyabr 1953-cü il tarixdə [[Nuxa]] şəhərində anadan olub.   
18 noyabr 1953-cü il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub.   


===Təhsili===
===Təhsili===
Bakı Dövlət Universitetinin məzunudur (1976).
1971-ci ildə Şəki şəhər 10 №-li orta məktəbi,
 
1976-cı ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsini bitirib.


===Əmək fəaliyyəti===
===Əmək fəaliyyəti===
1976 – 1977-ci illərdə Şəki şəhərindəki orta peşə məktəbində müəllim,  
1976 – 1977-ci illərdə [[Şəki|Şəkidə]] peşə məktəbində müəllim,  


1977 – 1982-ci illərdə Azərbaycan Radiosunda və “Bakı” qəzetində müxbir,  
1977 – 1982-ci illərdə Azərbaycan radiosunda və “Bakı” qəzetində müxbir,  


1981 – 1989-cu illərdə Azərbaycan Xarici Dillər İnstitutunun ikiillik ərəb dili kurslarında müəllim,  
1981 – 1989-cu illərdə Azərbaycan Xarici Dillər İnstitutunun ikiillik ərəb dili kurslarında müəllim,  
Sətir 41: Sətir 43:
1982 – 1984-cü illərdə sovet ordusunda tərcüməçi zabit vəzifəsində çalışıb.
1982 – 1984-cü illərdə sovet ordusunda tərcüməçi zabit vəzifəsində çalışıb.


1984-cü ildən Azərbaycan SSR EA Əsaslı Kitabxanasında baş redaktor<ref>[http://elyazmalarinstitutu.com/26.htm Məmməd Adilovun ölümü ilə bağlı Əlyazmalar İnstitutun saytında dərc olunmuş nekroloqda belə yazılıb], bu M.Adilovun vaxtilə, özünün yazdığı tərcümeyi-halından götürülmüşdür. İndiki Azərbaycan MEA-nın mərkəzi kitabxanasına Sovet dövründə "''əsaslı kitabxana''" deyilirdi,  orada həqiqətən də Sovet zamanında redaktor vəzifəsi mövcud olub.</ref>, elə həmin ildən Azərbaycan EA Əlyazmalar İnstitutunda baş laborant, daha sonralar kiçik elmi işçi, elmi işçi, elmi katib, direktor müavini vəzifələrində çalışıb.  
1984-cü ildən Azərbaycan SSR EA Əsaslı Kitabxanasında baş redaktor<ref>Məmməd Adilovun ölümü ilə bağlı Əlyazmalar İnstitutun saytında dərc olunmuş nekroloqda belə yazılıb, bu M.Adilovun vaxtilə, özünün yazdığı tərcümeyi-halından götürülmüşdür. İndiki Azərbaycan MEA-nın mərkəzi kitabxanasına Sovet dövründə "''əsaslı kitabxana''" deyilirdi,  orada sovet zamanında redaktor vəzifəsi mövcud olub.</ref>, elə həmin ildən Azərbaycan EA Əlyazmalar İnstitutunda baş laborant, daha sonralar kiçik elmi işçi, elmi işçi, elmi katib, direktor müavini vəzifələrində çalışıb.  


1993 – 1996-cı illərdə Lənkəran Dövlət Universitetində,  
1993 – 1995-ci illərdə Lənkəran Dövlət Universitetində,  


1995 – 1998-ci illərdə isə  Bakı İslam Universiteti Sumqayıt filialında müəllimlik edib.
1995 – 1998-ci illərdə isə  Bakı İslam Universiteti Sumqayıt filialında müəllim,


2003 – 2011-ci illərdə AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun direktoru vəzifəsində çalışıb.
1995 – 2011-ci illərdə AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun direktor əvəzi,


===Elmi-ictimai fəaliyyəti===
1995 – 2011-ci illərdə isə AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun direktoru vəzifəsində çalışıb.


===Elmi fəaliyyəti===
1986-cı ildə “Azərbaycan dilində ixtisar sözlər” mövzusunda namizədlik,  
1986-cı ildə “Azərbaycan dilində ixtisar sözlər” mövzusunda namizədlik,  


2004-cü ildə “Azərbaycan paleoqrafiyası və tarixi orfoqrafiyası” mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edib.
2004-cü ildə “Azərbaycan paleoqrafiyası və tarixi orfoqrafiyası” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib.


İkisi xarici ölkədə olmaqla 170-ə yaxın elmi əsəri nəşr olunub, 100-dən artıq kitabın nəşrə hazırlanmasında iştrak edib.  
İkisi xarici ölkədə olmaqla 170-ə yaxın elmi əsəri nəşr olunub, 100-dən artıq kitabın nəşrə hazırlanmasında iştrak edib.  
Sətir 59: Sətir 62:
İSESKO-nun Rabatda (1993) və Qahirədə (1996) keçirilmiş simpoziumlarında iştirak edib, həmçinin, Moskvada, İstanbulda, Tehranda, Vilnüsdə, Aşqabadda, Məkkədə, Konyada, Urmiyada, Qazanda, Türküstanda elmi ezamiyyətlərdə olub.
İSESKO-nun Rabatda (1993) və Qahirədə (1996) keçirilmiş simpoziumlarında iştirak edib, həmçinin, Moskvada, İstanbulda, Tehranda, Vilnüsdə, Aşqabadda, Məkkədə, Konyada, Urmiyada, Qazanda, Türküstanda elmi ezamiyyətlərdə olub.


1999-cu ildə “Kitabi-Dədə Qorqud”un yazıya alınmasının 1300 illik yubileyini, 2003-cü ildə isə Xacə Nəsirəddin Tusinin 800 illik yubileyini keçirən dövlət komissiyalarının üzvü idi.
1999-cu ildə “Kitabi-Dədə Qorqud”un yazıya alınmasının 1300 illik yubileyini, 2003-cü ildə isə Xacə Nəsirəddin Tusinin 800 illik yubileyini keçirən dövlət komissiyalarının üzvü olub.


Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının filologiya elmləri üzrə ekspert şurasının üzvü və "Əlyazmalar xəzinəsində" jurnalının baş redaktoru idi.  
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının filologiya elmləri üzrə ekspert şurasının üzvü və “Əlyazmalar xəzinəsində” jurnalının baş redaktoru olub.
 
=== Əsas elmi nailiyyətləri ===
* Azərbaycan paleoqrafiyasının elmi-nəzəri və təcrübi məsələlərinin tədqiqi;
* Azərbaycan orfoqrafiyası tarixinin tədqiqi;
* Orta əsr türk mətninin transfoneliterasiya prinsiplərinin müəyyənləşdirilməsi;
* Orta əsr əlyazma kitabı anlayışının dəqiqləşdirilməsi;
* Ədəbi və tarixi abidələrinin, arxiv materiallarının nəşri;
* Müasir Azərbaycan dili problemləri ilə bağlı tədqiqatlar: İxtisar sözlər, onomastika, terminologiya, frazeologiya, leksikoqrafiya, nitq mədəniyyəti məsələləri.
 
=== Əsas elmi əsərləri ===
* Azərbaycan paleoqrafiya və tarixi orfoqrafiyası. – Bakı, Nurlan, 2002, 200 s.
* Türk mətninin transfoneliterasiyası problemləri. – Bakı, Nurlan, 2003, 120 s.
* Azərbaycan əlyazmalarında filiqranlar (A.Məmmədbağıroğlu ilə). Bakı, Tural-Ə, 2001, 56 s.
* Rəşid bəy Axundov. Məktublar, sənədlər, tərcümələr, məqalələr. – Bakı: Nurlan, 2003, 467 s. (H.Ə.Həsənovla).
* İsmail bəy Qasprinski. Türküstan üləması. – Bakı: Örnək, 2001, 55 s.
* Azərbaycan paleoqrafiyası. Bakı: Elm, 2009.


===Təltif və mükafatları===
===Təltif və mükafatları===
* 2003-cü ildə AMEA-nın fəxri fərmanı (2003);
* 2003-cü ildə AMEA-nın fəxri fərmanı (2003);
* [["Tərəqqi" medalı|“Tərəqqi” medalı]] (2005).
* [["Tərəqqi" medalı|“Tərəqqi” medalı]] (2005).


===Vəfatı===
===Vəfatı===
16 oktyabr 2011-ci il tarixdə toy ziyafətində iştirak etmək üçün Şəki şəhərinə gəlmiş, toyda iştrak etmiş, lakin toydan getdikdən sonra həmin gecə, Şəki şəhərində qəflətən dünyasını dəyişmişdir.
16 oktyabr 2011-ci il tarixdə – 57 yaşında, [[Şəki|Şəkidə]] toy məclisində iştirak etdikdən sonra qəflətən vəfat edib.


== Əsas elmi nailiyyətləri ==
== Ədəbiyyat ==
*Azərbaycan paleoqrafiyasının elmi-nəzəri və təcrübi məsələlərinin tədqiqi;
# {{ŞAZ|1|31}}
*Azərbaycan orfoqrafiyası tarixinin tədqiqi;
# {{AME|1|95|ADİLOV Məmməd Musa oğlu}}
*Orta əsr türk mətninin transfoneliterasiya prinsiplərinin müəyyənləşdirilməsi;
# {{cite web |url=http://www.anl.az/down/meqale/respublika/2013/noyabr/336367.htm |title=TANINMIŞ PALEOQRAF ALİM/Filologiya elmləri doktoru Məmməd Musa oğlu Adilov dünyasını dəyişəndə 58 yaşı hələ tamam olmamışdı|author=Əli Məmmədbağıroğlu |date=2013.- 17 noyabr |website=http://www.anl.az/ |publisher="Respublika" qəzeti |language=az |accessdate= |archiveurl =https://web.archive.org/web/20201016145927/http://www.anl.az/down/meqale/respublika/2013/noyabr/336367.htm |archivedate =16 Oct 2020 }}
*Orta əsr əlyazma kitabı anlayışının dəqiqləşdirilməsi;
*Ədəbi və tarixi abidələrinin, arxiv materiallarının nəşri;
*Müasir Azərbaycan dili problemləri ilə bağlı tədqiqatlar: İxtisar sözlər, onomastika, terminologiya, frazeologiya, leksikoqrafiya, nitq mədəniyyəti məsələləri.


== Əsas elmi əsərləri ==
== İstinadlar ==
*Azərbaycan paleoqrafiya və tarixi orfoqrafiyası. – Bakı, Nurlan, 2002, 200 s.
<references/>
*Türk mətninin transfoneliterasiyası problemləri. – Bakı, Nurlan, 2003, 120 s.
*Azərbaycan əlyazmalarında filiqranlar (A.Məmmədbağıroğlu ilə). Bakı, Tural-Ə, 2001, 56 s.
*Rəşid bəy Axundov. Məktublar, sənədlər, tərcümələr, məqalələr. – Bakı: Nurlan, 2003, 467 s. (H.Ə.Həsənovla)
*İsmail bəy Qasprinski. Türküstan üləması. – Bakı: Örnək, 2001, 55 s.
*[http://www.elyazmalarinstitutu.com/pdf/arasdirmalar/Adilov.pdf  Azərbaycan paleoqrafiyası. Bakı: Elm, 2009]
 
== Mənbə ==
*[http://www.sia.az/index.php?action=static_detail&static_id=177876 Sia.az]
*[http://www.adam.az/test/print.php?id=1266606305&archive= Adam.az]


== İstinadlar ==
{{Yoxlanılmış məqalə}}


<references/>
[[az:Məmməd Adilov]]
{{Yaxşı məqalə}}

Səhifəsinin 01:13, 16 oktyabr 2023 tarixinə olan son versiyası

Məmməd Adilov
Adilov Məmməd Musa oğlu
Məmməd Adilov
Məmməd Adilov.
Doğum tarixi 18 noyabr 1953(1953-11-18)
Doğum yeri Nuxa (indiki Şəki), Azərbaycan SSR, SSRİ
Vəfat tarixi 16 oktyabr 2011 (57 yaşında)
Vəfat yeri Şəki, Azərbaycan
Vətəndaşlıq SSRİ→ Azərbaycan
İş yeri AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu
Elmi dərəcəsi filologiya elmləri doktoru
Təhsili S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, şərqşünaslıq fakültəsi (–1976)
Mükafatları "Tərəqqi" medalı — 2005

Məmməd Adilov (1953–2011) — ədəbiyyatşünas alim, filologiya elmləri doktoru, AMEA Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun direktoru.

Haqqında məlumatlar[Vizual redaktə | HTML redaktə]

18 noyabr 1953-cü il tarixdə Nuxada (indiki Şəki) anadan olub.

Təhsili[Vizual redaktə | HTML redaktə]

1971-ci ildə Şəki şəhər 10 №-li orta məktəbi,

1976-cı ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsini bitirib.

Əmək fəaliyyəti[Vizual redaktə | HTML redaktə]

1976 – 1977-ci illərdə Şəkidə peşə məktəbində müəllim,

1977 – 1982-ci illərdə Azərbaycan radiosunda və “Bakı” qəzetində müxbir,

1981 – 1989-cu illərdə Azərbaycan Xarici Dillər İnstitutunun ikiillik ərəb dili kurslarında müəllim,

1982 – 1984-cü illərdə sovet ordusunda tərcüməçi zabit vəzifəsində çalışıb.

1984-cü ildən Azərbaycan SSR EA Əsaslı Kitabxanasında baş redaktor[1], elə həmin ildən Azərbaycan EA Əlyazmalar İnstitutunda baş laborant, daha sonralar kiçik elmi işçi, elmi işçi, elmi katib, direktor müavini vəzifələrində çalışıb.

1993 – 1995-ci illərdə Lənkəran Dövlət Universitetində,

1995 – 1998-ci illərdə isə Bakı İslam Universiteti Sumqayıt filialında müəllim,

1995 – 2011-ci illərdə AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun direktor əvəzi,

1995 – 2011-ci illərdə isə AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun direktoru vəzifəsində çalışıb.

Elmi fəaliyyəti[Vizual redaktə | HTML redaktə]

1986-cı ildə “Azərbaycan dilində ixtisar sözlər” mövzusunda namizədlik,

2004-cü ildə “Azərbaycan paleoqrafiyası və tarixi orfoqrafiyası” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib.

İkisi xarici ölkədə olmaqla 170-ə yaxın elmi əsəri nəşr olunub, 100-dən artıq kitabın nəşrə hazırlanmasında iştrak edib.

İSESKO-nun Rabatda (1993) və Qahirədə (1996) keçirilmiş simpoziumlarında iştirak edib, həmçinin, Moskvada, İstanbulda, Tehranda, Vilnüsdə, Aşqabadda, Məkkədə, Konyada, Urmiyada, Qazanda, Türküstanda elmi ezamiyyətlərdə olub.

1999-cu ildə “Kitabi-Dədə Qorqud”un yazıya alınmasının 1300 illik yubileyini, 2003-cü ildə isə Xacə Nəsirəddin Tusinin 800 illik yubileyini keçirən dövlət komissiyalarının üzvü olub.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının filologiya elmləri üzrə ekspert şurasının üzvü və “Əlyazmalar xəzinəsində” jurnalının baş redaktoru olub.

Əsas elmi nailiyyətləri[Vizual redaktə | HTML redaktə]

  • Azərbaycan paleoqrafiyasının elmi-nəzəri və təcrübi məsələlərinin tədqiqi;
  • Azərbaycan orfoqrafiyası tarixinin tədqiqi;
  • Orta əsr türk mətninin transfoneliterasiya prinsiplərinin müəyyənləşdirilməsi;
  • Orta əsr əlyazma kitabı anlayışının dəqiqləşdirilməsi;
  • Ədəbi və tarixi abidələrinin, arxiv materiallarının nəşri;
  • Müasir Azərbaycan dili problemləri ilə bağlı tədqiqatlar: İxtisar sözlər, onomastika, terminologiya, frazeologiya, leksikoqrafiya, nitq mədəniyyəti məsələləri.

Əsas elmi əsərləri[Vizual redaktə | HTML redaktə]

  • Azərbaycan paleoqrafiya və tarixi orfoqrafiyası. – Bakı, Nurlan, 2002, 200 s.
  • Türk mətninin transfoneliterasiyası problemləri. – Bakı, Nurlan, 2003, 120 s.
  • Azərbaycan əlyazmalarında filiqranlar (A.Məmmədbağıroğlu ilə). Bakı, Tural-Ə, 2001, 56 s.
  • Rəşid bəy Axundov. Məktublar, sənədlər, tərcümələr, məqalələr. – Bakı: Nurlan, 2003, 467 s. (H.Ə.Həsənovla).
  • İsmail bəy Qasprinski. Türküstan üləması. – Bakı: Örnək, 2001, 55 s.
  • Azərbaycan paleoqrafiyası. Bakı: Elm, 2009.

Təltif və mükafatları[Vizual redaktə | HTML redaktə]

Vəfatı[Vizual redaktə | HTML redaktə]

16 oktyabr 2011-ci il tarixdə – 57 yaşında, Şəkidə toy məclisində iştirak etdikdən sonra qəflətən vəfat edib.

Ədəbiyyat[Vizual redaktə | HTML redaktə]

  1. Məmmədov Ə., Xalıqov F. Adilov Məmməd // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  582. — Səh.: 31. — 1.000 nüsx.
  2. ADİLOV Məmməd Musa oğlu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : ensiklopediya  : [25 cilddə] (tiraj: 10 000; 608 s.). — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2009. —I  c. — Səh. 95. — ISBN 978-9952-441-02-4.
  3. Əli Məmmədbağıroğlu (2013.- 17 noyabr). "TANINMIŞ PALEOQRAF ALİM/Filologiya elmləri doktoru Məmməd Musa oğlu Adilov dünyasını dəyişəndə 58 yaşı hələ tamam olmamışdı". http://www.anl.az/ (azərb.). "Respublika" qəzeti. 16 Oct 2020 tarixində arxivləşdirilib.

İstinadlar[Vizual redaktə | HTML redaktə]

  1. ↑ Məmməd Adilovun ölümü ilə bağlı Əlyazmalar İnstitutun saytında dərc olunmuş nekroloqda belə yazılıb, bu M.Adilovun vaxtilə, özünün yazdığı tərcümeyi-halından götürülmüşdür. İndiki Azərbaycan MEA-nın mərkəzi kitabxanasına Sovet dövründə "əsaslı kitabxana" deyilirdi, orada sovet zamanında redaktor vəzifəsi mövcud olub.
Mənbə — "https://sheki.org/wiki/index.php?title=Məmməd_Adilov&oldid=55187"