Mövsüm Salamov: Redaktələr arasındakı fərq

1.373 bayt əlavə edildi ,  10 sentyabr 2023
redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
 
(Eyni redaktor tərəfindən edilmiş 15 ara dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 4: Sətir 4:
|Orijinal adı    = ''Salamov Mövsüm Əsgər oğlu''
|Orijinal adı    = ''Salamov Mövsüm Əsgər oğlu''
|Şəkil            = Mövsüm Salamov.jpg
|Şəkil            = Mövsüm Salamov.jpg
|Şəkil miqyası    =  
|Şəkil miqyası    = 140
|Şəkil məlumat    = Mövsüm Salamov.
|Şəkil məlumat    = Mövsüm Salamov.
|İlk adı          =  
|İlk adı          =  
Sətir 18: Sətir 18:
|Peşəsi          =  
|Peşəsi          =  
|Vətəndaşlıq      = {{SSRİ}}
|Vətəndaşlıq      = {{SSRİ}}
|Milliyət        = azərbaycanlı
|Milliyət        = [[azərbaycanlı]]
|İxtisası        = şərqşünas
|İxtisası        = şərqşünas
|Təhsili          = {{*}}S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, şərq fakültəsi (1926–1930)
|Təhsili          = {{*}}Azərbaycan Dövlət Universiteti, şərq fakültəsi (1926–1930)


{{*}}Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutunu, aspirantura (1930–1932)  
{{*}}Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutunu, aspirantura (1930–1932)  
Sətir 30: Sətir 30:
|Sayt            =  
|Sayt            =  
}}
}}
'''Mövsüm Salamov''' (1905–1985)  — tanınmış şərqşünas, dosent, [[Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi]], “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyinin ilk direktoru.
'''Mövsüm Salamov''' (1905–1985)  — [[Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi]], “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyinin ilk direktoru.


==Haqqında məlumatlar==
==Haqqında məlumatlar==
Sətir 40: Sətir 40:
1920 – 1922-ci illərdə Nuxada – yeni təşkil edilmiş gecə məktəbində,  
1920 – 1922-ci illərdə Nuxada – yeni təşkil edilmiş gecə məktəbində,  


1922 – 1926-cı illərdə Bakıdakı Fəhlə Fakültəsinə (Rabfak),  
1922 – 1926-cı illərdə Bakıdakı Fəhlə Fakültəsində (Rabfak),  


1926 – 1930-cu illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərq fakültəsində,
1926 – 1930-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərq fakültəsində,


1930 – 1932-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutunun aspiranturasında təhsil alıb.
1930 – 1932-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutunun aspiranturasında təhsil alıb.


===Əmək fəaliyyəti===
===Əmək fəaliyyəti===
Sətir 51: Sətir 51:
Tələbə ikən – 1929-cu ildə, Azərbaycanı tədqiq və təəbbö cəmiyyətinə işə götürülüb.  
Tələbə ikən – 1929-cu ildə, Azərbaycanı tədqiq və təəbbö cəmiyyətinə işə götürülüb.  


1934-cü ildə  Azərbaycan Dövlət muzeyinə direktor təyin olunub.
1934 – 1937-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Muzeyinin/Azərbaycan Tarixi Muzeyinin direktoru vəzifəsində çalışıb.


Həbs müddəti bitdikdən sonra Komi MSSR-də sürgündə olarkən, kərpic zavodunda əvvəl fəhlə, sonra baş usta, daha sonra sex rəisi, baş direktor vəzifəsində çalışıb.
Həbs müddəti bitdikdən sonra Komi MSSR-də sürgündə olarkən, kərpic zavodunda əvvəlcə fəhlə, sonra baş usta, daha sonra sex rəisi və nəhayət, baş direktor vəzifəsində işləyib.


1960-cı ildə Şirvanşahlar sarayına,  
1960-cı ildə Şirvanşahlar sarayına,  


1964-cü ildən isə yeni yaradılmış “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət Tarixi-Memarlıq Qoruq-Muzeyinə direktor təyin olunub və 1980-cı illərin əvvələrinə qədər həmin vəzəfədə çalışıb, sonra isə görmə qabiliyyətini itirdiyinə və yaşına görə təqaüdə çıxıb.  
1964-cü ildən isə yeni yaradılmış “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət Tarixi-Memarlıq Qoruq-Muzeyinə direktor təyin olunub və 1980-cı illərin əvvəllərinə qədər həmin vəzifədə çalışıb, sonra isə görmə qabiliyyətini itirdiyinə və yaşına görə təqaüdə çıxıb.  


===Elmi fəaliyyəti===
===Elmi fəaliyyəti===
Sətir 65: Sətir 65:


===Məhkumluğu===
===Məhkumluğu===
28 fevral 1938-ci il tarixdə SSRİ əleyhinə fəaliyyət ittihamı ilə həbs olunub. Şəxsi işində həbs edilməsinin əsas səbəblərindən biri kimi pantürkizmə meyl etməsi və həyat yoldaşı [[Sara Aşurbəyli|Sara Aşurbəylinin]] qohumları ilə sıx əlaqələrdə olması göstərilirdi. Ona 10 il həbs, 5 il də sürgün cəzası verilir. Həbs illəri Sibirdə keçir (Bəzi məlumatlara<ref>Bu barədə Mövsüm Salamovun yaxın qohumları danışırlar – onlar bunu Mövsüm Salamovun özündən eşitdiklərini deyirlər.</ref> görə, Hüseyn Cavidlə eyni həbs düşərgəsində saxlanılmış, Hüseyn Cavid onun qolları arasında dünyasını dəyişmişdir. Mövsüm Salamov Hüseyn Cavidin dəfn olunduğu yeri və qəbrinin nömrəsini yadında saxlamış və bunun sayəsində də gələcəkdə Hüseyn Cavidin qalıqlarının tapılıb Azərbaycana aparılması, Azərbaycanda dəfn edilməsi mümkün olmuşdu.) Həbs müddəti bitdikdən sonra Komi MSSR-də sürgün həyatı yaşayıb.  
28 fevral 1938-ci il tarixdə SSRİ əleyhinə fəaliyyət ittihamı ilə həbs olunub. Şəxsi işində həbs edilməsinin əsas səbəblərindən biri kimi pantürkizmə meyl etməsi və həyat yoldaşı Sara Aşurbəylinin qohumları ilə sıx əlaqələrdə olması göstərilirdi. Ona 10 il həbs, 5 il də sürgün cəzası verilir. Həbs illəri Sibirdə keçir (Bəzi məlumatlara<ref>Bu barədə Mövsüm Salamovun yaxın qohumları danışırlar – onlar bunu Mövsüm Salamovun özündən eşitdiklərini deyirlər.</ref> görə Hüseyn Cavidlə eyni həbs düşərgəsində saxlanılmış, Hüseyn Cavid onun qolları arasında dünyasını dəyişmişdir. Mövsüm Salamov Hüseyn Cavidin dəfn olunduğu yeri və qəbrinin nömrəsini yadında saxlamış və bunun sayəsində də gələcəkdə Hüseyn Cavidin qalıqlarının tapılıb Azərbaycana aparılması, Azərbaycanda dəfn edilməsi mümkün olmuşdu.) Həbs müddəti bitdikdən sonra Komi MSSR-də sürgün həyatı yaşayıb.  


1956-cı ildə bəraət alıb.
1956-cı ildə bəraət verilib.


1959-cu ildə Bakıya qayıdıb.
1959-cu ildə Bakıya qayıdıb.


===Təltif və mükafatları===
===Təltif və mükafatları===
* 2 noyabr 1957-ci il – “''Böyük Oktyabr Sosialist İnqilabının 40 illiyi və respublikanın tikinti təsərrüfatı sahəsində və mədəni-siyasi həyatında qazandığı nailiyyətlərinə görə''” Komi MSSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı;
* 2 noyabr 1957-ci il – Komi MSSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı – Böyük Oktyabr Sosialist İnqilabının 40 illiyi və respublikanın tikinti təsərrüfatı sahəsində və mədəni-siyasi həyatında qazandığı nailiyyətlərinə görə;
* “Əla işə görə” döş nişanı;
* “Əla işə görə” döş nişanı;
* 22 noyabr 1967-ci il – “Əmək fədakarlığına görə” medalı;
* 22 noyabr 1967-ci il – “Əmək fədakarlığına görə” medalı;
* 31 mart 1970 – [[Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar yubiley medalı|“Leninin yubiley” medalı]]
* 31 mart 1970 – [[Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar yubiley medalı|“Leninin yubiley” medalı]];
* “1973-cü ilin sosialist yarışının qalibi” döş nişanı;
* “1973-cü ilin sosialist yarışının qalibi” döş nişanı;
* 12 aprel 1977-ci il – “N. K. Krupskaya” medalı;
* 12 aprel 1977-ci il – “N. K. Krupskaya” medalı;
Sətir 86: Sətir 86:
===Ailəsi===
===Ailəsi===
[[Şəkil:Mövsüm Salamov, bacı və qardaşları.jpg|thumb|left|400px|'''Mövsüm Salamov bacı-qardaşları ilə birlikdə''' (''Birinci sırada soldan: [[Saleh Əsgərzadə]], [[Səidə Salamova]], [[Vahid Salamov]]; İkinci sırada sağdan: [[Qurbanəli Salamov]], Mövsüm Salamov, [[Məmmədəmin Əsgərzadə]]'') ]].
[[Şəkil:Mövsüm Salamov, bacı və qardaşları.jpg|thumb|left|400px|'''Mövsüm Salamov bacı-qardaşları ilə birlikdə''' (''Birinci sırada soldan: [[Saleh Əsgərzadə]], [[Səidə Salamova]], [[Vahid Salamov]]; İkinci sırada sağdan: [[Qurbanəli Salamov]], Mövsüm Salamov, [[Məmmədəmin Əsgərzadə]]'') ]].
* ''Atası:'' '''Mövsüm Əsgər oğlu Salamov''', dəmirçi.  
* ''Atası:'' '''Əsgər Salamov''', dəmirçi.  
* ''Anası:'' '''Mariyə Hacı Zəkəriyyə''' qızı.
* ''Anası:'' '''Mariyə Hacı Zəkəriyyə''' qızı.
* ''Qardaş-bacıları:'' 1 bacısı və 4 qardaşı olub (şəkildə adları göstərilir).  
* ''Qardaş-bacıları:'' 1 bacısı və 4 qardaşı olub (şəkildə adları göstərilir).  
Sətir 94: Sətir 94:
===Xatirəsi===
===Xatirəsi===
[[Şəkil:Mövsüm Salamov-100.jpg|thumb|right|400px|2005-ci ildə “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyində Mövsüm Salamovun anadan olmasının 100 illiyi münasibəti ilə təşkil olunmuş tədbir iştirakçilarından bir qurup.]]
[[Şəkil:Mövsüm Salamov-100.jpg|thumb|right|400px|2005-ci ildə “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyində Mövsüm Salamovun anadan olmasının 100 illiyi münasibəti ilə təşkil olunmuş tədbir iştirakçilarından bir qurup.]]
Mövsüm Salamovun anadan olmasının 100 illiyi münasibəti ilə “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyində Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi əməkdaşlarının və respublikanın elm və mədəniyyət xadimlərinin iştirakı ilə 19 oktyabr 2005-ci il tarixdə toplantı təşkil edilmişdir. Tədbir barədə Azərbaycanın aparıcı KİV-də məlumat gedib<ref>[https://azertag.az/xeber/MOVSUM_SALAMOVUN_100_ILLIK_YUBILEYI_QEYD_OLUNMUSDUR-326822 AZƏRTAC/Mədəniyyət/Mövsüm Salamovun 100 illik yubileyi qeyd olunmuşdur]</ref>, “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyi tərəfindən aşağıda adları göstərilən məqalələrdən ibarət kitabça nəşr olunub:
Mövsüm Salamovun anadan olmasının 100 illiyi münasibəti ilə “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyində Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi əməkdaşlarının və respublikanın elm və mədəniyyət xadimlərinin iştirakı ilə 19 oktyabr 2005-ci il tarixdə toplantı təşkil edilmişdir. Tədbir barədə Azərbaycanın aparıcı KİV-də məlumat gedib{{Sfn|AZƏRTAC}}, “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyi tərəfindən aşağıda adları göstərilən məqalələrdən ibarət kitabça nəşr olunub:


# ''Dadaşova S.U.'' Zəhmətinin bəhrəsi görünsə də, çoxlarına bəlli olmayan şəxsiyyət haqqında...;
# ''Dadaşova S.U.'' Zəhmətinin bəhrəsi görünsə də, çoxlarına bəlli olmayan şəxsiyyət haqqında...;
Sətir 102: Sətir 102:
# ''Джафарова Р.А.'' Мой первый директор.
# ''Джафарова Р.А.'' Мой первый директор.


== İstinad və qeydlər ==
== İstinadlar və qeydlər ==
{{İstinad siyahısı}}
{{İstinad siyahısı}}


==İstifadə edilmiş əsas mənbələr==
==Ədəbiyyat==
# {{ŞAZ|2|338-340}}
# {{kitab3
# {{kitab3
  | müəllif        =  
  | müəllif        =  
Sətir 129: Sətir 130:
  | ref            =  
  | ref            =  
}}
}}
# [https://web.archive.org/web/20190728220056/https://www.ourbaku.com/index.php/%D0%A1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2_%D0%9C%D0%BE%D0%B2%D1%81%D1%83%D0%BC_%D0%90%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%80_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%83 www.ourbaku.com/Саламов Мовсум Аскер оглу...]
# {{Sayta istinad|url=https://azertag.az/xeber/MOVSUM_SALAMOVUN_100_ILLIK_YUBILEYI_QEYD_OLUNMUSDUR-326822 |author = |authorlink= |title=Mövsüm Salamovun 100 illik yubileyi qeyd olunmuşdur |subtitle= |deadlink= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210714115603/https://azertag.az/xeber/MOVSUM_SALAMOVUN_100_ILLIK_YUBILEYI_QEYD_OLUNMUSDUR-326822 |archivedate=14 Jul 2021 |lang=az |showlang=yes|responsible=  |website=AZƏRTAC  |websiteurl=https://azertag.az/ |type= |date=19.10.2005|accessdate= 14.07.2021|quote= |quoteup= |description= |ref=AZƏRTAC}}
# {{ŞAZ|2|338 – 340}}
# {{Sayta istinad|url=https://www.ourbaku.com/index.php/Саламов_Мовсум_Аскер_оглу |author = |authorlink= |title=Саламов Мовсум Аскер оглу историк-востоковед, первый директор комплекса Дворца Ширваншахов, репрессирован |subtitle= |deadlink=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190728220056/https://www.ourbaku.com/index.php/%D0%A1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2_%D0%9C%D0%BE%D0%B2%D1%81%D1%83%D0%BC_%D0%90%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%80_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%83 |archivedate=28 Jul 2019 |lang=ru |showlang=yes|responsible=  |website=Наш Баку|websiteurl=https://ourbaku.com/ |type= |date= |accessdate= 14.07.2021|quote= |quoteup= |description= |ref= }}
# {{Sayta istinad|url=https://shaki.info/wiki/%C6%8Fd%C9%99biyyat:Bizim_n%C9%99sil |author =Əsgərzadə F. |authorlink=Firəngiz Əsgərzadə |title=[[Ədəbiyyat:Bizim nəsil|Bizim nəsil]] |subtitle= |deadlink= |archiveurl= https://web.archive.org/web/20210714124014/https://shaki.info/wiki/%C6%8Fd%C9%99biyyat:Bizim_n%C9%99sil|archivedate=14 Jul 2021 |lang=az |showlang=yes|responsible=  |website=Şəki Ensiklopediyası |websiteurl= https://shaki.info/|type= |date= |accessdate= 14.07.2021|quote= |quoteup= |description= |ref= }}


{{Yaxşı məqalə}}
{{Yoxlanılmış məqalə}}  


[[az:Mövsüm Salamov]]
[[az:Mövsüm Salamov]]