Redaktə edilir: Məmməd Əfəndiyev

[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]]
{{Alim
|Adı            = Məmməd Əfəndiyev
|Piktoqram      = riyaziyyat
|Orijinal adı   = ''Əfəndiyev Məmməd Rəşid bəy oğlu'' 
|Digər adları   = 
|Şəklin ölçüsü  =  
|Şəkil          = Məhəmməd Əfəndiyev.png
|Şəkil məlumat  = Məmməd Əfəndiyev.
|Şəkil miqyası  = 
|Fəaliyyəti     = 
|Milliyəti      = [[azərbaycanlı]]
|Doğum tarixi   = (5)&nbsp;{{doğum tarixi|1887|10|17}}
|Doğum yeri     = [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
|Vəfatı         = {{vəfat tarixi və yaşı|1977|6|1|1887|10|17}}
|Vəfat yeri     = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}}
|Vəfat səbəbi   = 
|Dəfn yeri      = 
|Atası          = [[Rəşid bəy Əfəndiyev]]
|Anası          = Zeynəb
|İş yeri        = 
|Elmi dərəcəsi  = 
|Elmi adı       = professor
|Həyat yoldaşı  = 
|Uşaqları       = [[Fəridə Əfəndiyeva|Fəridə]], [[Adilə Əfəndiyeva|Adilə]]
|Rəsmi vebsaytı = 
|Mükafatları    = {{Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi|1943}}<br/>{{"Lenin" ordeni}}{{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)}}{{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)}}{{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı}}{{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı}}{{"Qafqazın müdafiəsinə görə" medalı}}
|İmzası         = 
}}
'''Məmməd Əfəndiyev''' (1887–1977) — tanınmış riyaziyyatçı-pedaqoq, professor, [[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi]], S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti nəzdində Fizika-Riyaziyyat Elmi-Tədqiqat İnstitutunun direktoru. Tanınmış pedaqoq və yazıçı-dramaturq [[Rəşid bəy Əfəndiyev|Rəşid bəy Əfəndiyevin]] oğludur.

== Haqqında məlumatlar ==
17 (5) oktyabr 1887-ci il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub. 

1908-ci ildə Tiflisdə gimnaziyanı bitirib.

1908 – 1913-cü illərdə {{link-interwiki|az=Sank-Peterburq İmperator Universiteti|az_mətn=Sank-Peterburq İmperator Universitetinin|başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Императорский Санкт-Петербургский университет}} mexanika-riyaziyyat fakültəsində təhsil alıb. 
[[Şəkil:Məmməd bəy Əfəndiyev2.jpg|thumb|left|Məmməd bəy Əfəndiyev tələbə uniformasında, 1911-ci il.]]
[[Fayl:Rəşid bəy Əfəndiyevin ailəsi.jpg|350px|thumb|left|Rəşid bəy Əfəndiyevin ailə üzvləri, soldan: 1) Mahtaban xanım; 2) Cəmilə xanım; 3) '''Məmməd Əfəndiyev'''; 4) Naimə; 5) [[Maral Əfəndiyeva|Maral]]. Arxada: [[İzzət Nəbiyev]].]]
1913 – 1915-ci illərdə Qori seminariyasında müəllim, 

1915 – 1921-ci illərdə isə Nuxa gimnaziyasında əvvəl müəllim, sonra isə müdir (1917-ci ildə gimnaziyanın milliləşdirilməsi işində xüsusi xidməti olub),

1920 – 1921-ci illərdə [[Şəki qəzası|Şəki qəza]] maarif şöbəsinin məktəblər bölməsinin müdiri, qısamüddətli müəllimlər kursunun müdiri vəzifəsində çalışıb.

1920-ci ildə Bakıya – N.Nərimanovun təşəbbüsü ilə Bakıda təşkil olunmuş birillik kurslarda dərs deməyə dəvət olunur (bu kurslarda orta məktəblər üçün müəllimlər hazırlanırdı).

1921 − 1926-cı illərdə Ali Pedaqoji Kişi İnstitutunun əvvəl fizika-riyaziyyat fakültəsinin dekanı, sonra isə direktoru olub. 

1930 − 1936-cı illərdə Pedaqoji İnstitutun riyaziyyat kafedrasının müdiri, 

1941-ci ildən S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin riyazi təhlil kafedrasının müdiri işləyib.

1944-cü ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti nəzdində açılmış Fizika-Riyaziyyat Elmi-Tədqiqat İnstitutuna direktor təyin olunub. 

===Elmi-pedaqoji fəaliyyəti===
1933-cü ildə dosent, 

1944-cü ildə professor elmi adını alıb.

Azərbaycan dilində riyazi terminologiya tərtib etmiş, Yaxın Şərqdə o vaxtadək istifadə edilməkdə olan riyazi işarə və formulları latınlaşdırmışdır. Bir sıra riyaziyyat dərsliklərinin, o cümlədən, “Sadə diferensial tənliklər” dərsliyinin (1950) müəllifidir.

1941 – 1956-cı illərdə Azərbaycan Riyaziyyat Cəmiyyətinin sədri olub.

===Təltif və mükafatları===
* [[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi|“Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi”]] fəxri adı (1943).
* [[Lenin ordeni|“Lenin” ordeni]];
* [["Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|“Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni]], 2 dəfə;
* [["1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı|“1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə” medalı]], 2 dəfə;
* [["Qafqazın müdafiəsinə görə" medalı|“Qafqazın müdafiəsinə görə” medalı]].

===Vəfatı===
1 iyun 1977-ci il tarixdə – 89 yaşında, Bakıda vəfat edib.

===Xatirəsi===
1992-ci ildə Bakıda bir küçəyə adı verilib.

== Ədəbiyyat ==
# {{məqalə
 | müəllif         = Cavadov M.
 | başlıq          = {{abbr|'''Qocaman pedaqoq'''|İstinad edilən səhifəyə keçid|0}}
 | orijinal        = Гоҹаман педагог
 | link            = https://archive.org/details/img-0224_202211
 | dil             = 
 | cavabdeh        = 
 | nəşrin müəllifi = [[Məhyəddin Abbasov]] (redaktor)
 | nəşr            = [[Nuxa fəhləsi]]
 | tip             = qəzet
 | yer             = [[Nuxa]]
 | nəşriyyat       = Kirov adına mətbəə
 | il              = 1957
 | cild            = 
 | buraxılış       = 18 dekabr
 | nömrə           = 146 (5.602)
 | səhifələr       = 2
 | isbn            = 
 | issn            = 
 | doi             = 
 | bibcode         = 
 | arxiv           = 
 | pmid            = 
 | ref             = Qocaman pedaqoq
 | archiveurl      = 
 | archivedate     = 
}}
# {{ŞAZ|1|153-154}}
# {{OTÖ|214-215|Tanınmış riyaziyyatçı}}
# {{AME|8|217|ƏFƏNDİYEV Mәmmәd Rәşid oğlu}}
# {{kitab3
 | müəllif         = Mərdanov M., [[Ədalət Tahirzadə|Tahirzadə Ə.]]
 | hissə           = '''ƏFƏNDİYEV (ƏFƏNDİZADƏ) Məhəmməd bəy Rəşid bəy oğlu'''
 | hissənin linki  = https://tahirzade.shaki.info/arxiv/m%C9%99h%C9%99mm%C9%99d-%C9%99f%C9%99ndiyev
 | başlıq          = 1920-ci ilədək ali məktəblərdə oxumuş azərbaycanlılar (Ensiklopedik soraq kitabı)
 | orijinal        = 
 | link            = 
 | vikimənbə       = 
 | cavabdeh        = 
 | nəşr            = 
 | yer             =  Bakı
 | nəşriyyat       =  Təhsil
 | il              =  2019
 | cild            = II
 | səhifə          = 227–230
 | sütunlar        =
 | səhifələr       = 
 | seriya          =
 | isbn            = 
 | doi             = 
 | tiraj           = 
 | archiveurl      = https://web.archive.org/web/20210423074730/https://tahirzade.shaki.info/arxiv/m%C9%99h%C9%99mm%C9%99d-%C9%99f%C9%99ndiyev
 | archivedate     = 23 Apr 2021
 | ref             = 
}}

== Aidiyyəti linklər ==
* [http://www.biografija.ru/show_bio.aspx?id=139644 Биография М. Р. Эфендиева]

{{Yaxşı məqalə}}

[[az:Məmməd Əfəndiyev]][[ru:Эфендиев, Мамед Рашид оглы]][[arz:ماميد افينديڤ]]