Redaktə edilir: Mövsüm Salamov

[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]]
{{Şəxs
|Adı              = Mövsüm Salamov
|Orijinal adı     = ''Salamov Mövsüm Əsgər oğlu''
|Şəkil            = Mövsüm Salamov.jpg
|Şəkil miqyası    = 140
|Şəkil məlumat    = Mövsüm Salamov.
|İlk adı          = 
|Doğum tarixi     = {{doğum tarixi |1905||}}
|Doğum yeri       = [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
|Vəfatı           = {{Vəfat tarixi|1985| | }} (80 yaşında)
|Vəfat yeri       = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}}
|Vəfat səbəbi     = 
|Atası            = Əsgər Salamov
|Anası            = Mariyə Salamova
|Həyat yoldaşı    = Sara Aşurbəyli, Mariya Qorban, Şəfiqə Bağbanlı  
|Uşaqları         = 
|Peşəsi           = 
|Vətəndaşlıq      = {{SSRİ}}
|Milliyət         = [[azərbaycanlı]]
|İxtisası         = şərqşünas
|Təhsili          = {{*}}Azərbaycan Dövlət Universiteti, şərq fakültəsi (1926–1930)

{{*}}Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutunu, aspirantura (1930–1932) 
|Fəaliyyəti       = 
|Fəaliyyət illəri = 
|Mükafatları      = {{Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi|1978}}<br/>{{Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar yubiley medalı}}{{"Əmək veteranı" medalı}}
|imdb id          = 
|İmzası           = 
|Sayt             = 
}}
'''Mövsüm Salamov''' (1905–1985)  — [[Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi]], “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyinin ilk direktoru.

==Haqqında məlumatlar==
1905-ci ildə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub.

===Təhsili===
1920-ci ildə Nuxada – molla məktəbində, ibtidai təhsilini bitirib. 

1920 – 1922-ci illərdə Nuxada – yeni təşkil edilmiş gecə məktəbində, 

1922 – 1926-cı illərdə Bakıdakı Fəhlə Fakültəsində (Rabfak), 

1926 – 1930-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərq fakültəsində,

1930 – 1932-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutunun aspiranturasında təhsil alıb.

===Əmək fəaliyyəti===
1917-ci ildən – 12 yaşından, atasının dəmirçi emalatxanasında işləməyə başlayıb. 

Tələbə ikən – 1929-cu ildə, Azərbaycanı tədqiq və təəbbö cəmiyyətinə işə götürülüb. 

1934 – 1937-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Muzeyinin/Azərbaycan Tarixi Muzeyinin direktoru vəzifəsində çalışıb.

Həbs müddəti bitdikdən sonra Komi MSSR-də sürgündə olarkən, kərpic zavodunda əvvəlcə fəhlə, sonra baş usta, daha sonra sex rəisi və nəhayət, baş direktor vəzifəsində işləyib.

1960-cı ildə Şirvanşahlar sarayına, 

1964-cü ildən isə yeni yaradılmış “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət Tarixi-Memarlıq Qoruq-Muzeyinə direktor təyin olunub və 1980-cı illərin əvvəllərinə qədər həmin vəzifədə çalışıb, sonra isə görmə qabiliyyətini itirdiyinə və yaşına görə təqaüdə çıxıb. 

===Elmi fəaliyyəti===
1934-cü ildən sonra SSRİ xalqları kafedrası üzrə dosent elmi adını alıb<ref>İstifadə edilmiş mənbələrdə Mövsüm Salamovun 1932-ci il dosent adı aldığı göstərilmişdi. Lakin, 13 yanvar 1934-cü il tarixə qədər SSRİ-də heç kimə dosent elmi adı verilməmişdir.</ref>. 

1935-ci ildə Tehranda təşkil olunmuş Şərq xalqlarının tarixinə həsr edilmiş konfransa qatılıb və məruzə ilə çıxış edib.

===Məhkumluğu===
28 fevral 1938-ci il tarixdə SSRİ əleyhinə fəaliyyət ittihamı ilə həbs olunub. Şəxsi işində həbs edilməsinin əsas səbəblərindən biri kimi pantürkizmə meyl etməsi və həyat yoldaşı Sara Aşurbəylinin qohumları ilə sıx əlaqələrdə olması göstərilirdi. Ona 10 il həbs, 5 il də sürgün cəzası verilir. Həbs illəri Sibirdə keçir (Bəzi məlumatlara<ref>Bu barədə Mövsüm Salamovun yaxın qohumları danışırlar – onlar bunu Mövsüm Salamovun özündən eşitdiklərini deyirlər.</ref> görə Hüseyn Cavidlə eyni həbs düşərgəsində saxlanılmış, Hüseyn Cavid onun qolları arasında dünyasını dəyişmişdir. Mövsüm Salamov Hüseyn Cavidin dəfn olunduğu yeri və qəbrinin nömrəsini yadında saxlamış və bunun sayəsində də gələcəkdə Hüseyn Cavidin qalıqlarının tapılıb Azərbaycana aparılması, Azərbaycanda dəfn edilməsi mümkün olmuşdu.) Həbs müddəti bitdikdən sonra Komi MSSR-də sürgün həyatı yaşayıb. 

1956-cı ildə bəraət verilib.

1959-cu ildə Bakıya qayıdıb.

===Təltif və mükafatları===
* 2 noyabr 1957-ci il – Komi MSSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı – Böyük Oktyabr Sosialist İnqilabının 40 illiyi və respublikanın tikinti təsərrüfatı sahəsində və mədəni-siyasi həyatında qazandığı nailiyyətlərinə görə;
* “Əla işə görə” döş nişanı;
* 22 noyabr 1967-ci il – “Əmək fədakarlığına görə” medalı;
* 31 mart 1970 – [[Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar yubiley medalı|“Leninin yubiley” medalı]];
* “1973-cü ilin sosialist yarışının qalibi” döş nişanı;
* 12 aprel 1977-ci il – “N. K. Krupskaya” medalı;
* 24 may 1978-ci il – “[[Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi]]” fəxri adı;
* 31 avqust 1981 – [["Əmək veteranı" medalı|“Əmək veteranı” medalı]].

===Vəfatı===
1985-ci ildə – 80 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda da dəfn edilib.

===Ailəsi===
[[Şəkil:Mövsüm Salamov, bacı və qardaşları.jpg|thumb|left|400px|'''Mövsüm Salamov bacı-qardaşları ilə birlikdə''' (''Birinci sırada soldan: [[Saleh Əsgərzadə]], [[Səidə Salamova]], [[Vahid Salamov]]; İkinci sırada sağdan: [[Qurbanəli Salamov]], Mövsüm Salamov, [[Məmmədəmin Əsgərzadə]]'') ]].
* ''Atası:'' '''Əsgər Salamov''', dəmirçi. 
* ''Anası:'' '''Mariyə Hacı Zəkəriyyə''' qızı.
* ''Qardaş-bacıları:'' 1 bacısı və 4 qardaşı olub (şəkildə adları göstərilir). 

* ''Həyat yoldaşları'': Mövsüm Salamov sürgünə göndərilərkən birinci həyat yoldaşı Sara Aşurbəyli ilə nikahını rəsmi şəkildə pozdurmuşdu. Bundan sonra '''Sara Aşurbəyli''' başqa bir kişi ilə evlilik həyatı yaşayıb. Mövsüm Salamov isə Komidə '''Mariya Qorban''' adlı bir ukraynalı qadınla ailə qurub. Onun ölümündən sonra, ömrünün sonuna yaxın anasının dayısı nəvəsi olan '''Şəfiqə Bağbanlı''' ilə evli olub.

===Xatirəsi===
[[Şəkil:Mövsüm Salamov-100.jpg|thumb|right|400px|2005-ci ildə “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyində Mövsüm Salamovun anadan olmasının 100 illiyi münasibəti ilə təşkil olunmuş tədbir iştirakçilarından bir qurup.]]
Mövsüm Salamovun anadan olmasının 100 illiyi münasibəti ilə “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyində Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi əməkdaşlarının və respublikanın elm və mədəniyyət xadimlərinin iştirakı ilə 19 oktyabr 2005-ci il tarixdə toplantı təşkil edilmişdir. Tədbir barədə Azərbaycanın aparıcı KİV-də məlumat gedib{{Sfn|AZƏRTAC}}, “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyi tərəfindən aşağıda adları göstərilən məqalələrdən ibarət kitabça nəşr olunub:

# ''Dadaşova S.U.'' Zəhmətinin bəhrəsi görünsə də, çoxlarına bəlli olmayan şəxsiyyət haqqında...;
# ''Əsgərzadə N.S.'' Düşüncə və duyğularımızdan...;
# ''Mirzəyeva S.M.'' Mövsüm müəllimi xatırlarkən;
# ''Рзаева Р.Ф.'' Мое воспоминания о директоре музея-заповедника Саламове Мовсум Аскар оглы;
# ''Джафарова Р.А.'' Мой первый директор.

== İstinadlar və qeydlər ==
{{İstinad siyahısı}}

==Ədəbiyyat==
# {{ŞAZ|2|338 – 340}}
# {{kitab3
 | müəllif         = 
 | hissə           = 
 | hissənin linki  = 
 | başlıq          = Mövsüm Salamov; “Şirvanşahlar Saray Kompleksi” Dövlət Tarixi-Memarlıq Qoruq-Muzeyinin ilk direktoru
 | orijinal        = 
 | link            = 
 | vikimənbə       = 
 | cavabdeh        = Pərviz Əsgərov
 | nəşr            = 
 | yer             = Bakı
 | nəşriyyat       = “Best Print” mətbəəsi
 | il              = 2005
 | том             =
 | страницы        = 
 | столбцы         =
 | страниц         = 
 | seriya          =
 | isbn            = 
 | doi             = 
 | tiraj           = 100
 | ref             = 
}}
# {{Sayta istinad|url=https://azertag.az/xeber/MOVSUM_SALAMOVUN_100_ILLIK_YUBILEYI_QEYD_OLUNMUSDUR-326822 |author = |authorlink= |title=Mövsüm Salamovun 100 illik yubileyi qeyd olunmuşdur |subtitle= |deadlink= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210714115603/https://azertag.az/xeber/MOVSUM_SALAMOVUN_100_ILLIK_YUBILEYI_QEYD_OLUNMUSDUR-326822 |archivedate=14 Jul 2021 |lang=az |showlang=yes|responsible=  |website=AZƏRTAC  |websiteurl=https://azertag.az/ |type= |date=19.10.2005|accessdate= 14.07.2021|quote= |quoteup= |description= |ref=AZƏRTAC}}
# {{Sayta istinad|url=https://www.ourbaku.com/index.php/Саламов_Мовсум_Аскер_оглу |author = |authorlink= |title=Саламов Мовсум Аскер оглу историк-востоковед, первый директор комплекса Дворца Ширваншахов, репрессирован |subtitle= |deadlink=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190728220056/https://www.ourbaku.com/index.php/%D0%A1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2_%D0%9C%D0%BE%D0%B2%D1%81%D1%83%D0%BC_%D0%90%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%80_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%83 |archivedate=28 Jul 2019 |lang=ru |showlang=yes|responsible=  |website=Наш Баку|websiteurl=https://ourbaku.com/ |type= |date= |accessdate= 14.07.2021|quote= |quoteup= |description= |ref= }}
# {{Sayta istinad|url=https://shaki.info/wiki/%C6%8Fd%C9%99biyyat:Bizim_n%C9%99sil |author =Əsgərzadə F. |authorlink=Firəngiz Əsgərzadə |title=[[Ədəbiyyat:Bizim nəsil|Bizim nəsil]] |subtitle= |deadlink= |archiveurl= https://web.archive.org/web/20210714124014/https://shaki.info/wiki/%C6%8Fd%C9%99biyyat:Bizim_n%C9%99sil|archivedate=14 Jul 2021 |lang=az |showlang=yes|responsible=  |website=Şəki Ensiklopediyası |websiteurl= https://shaki.info/|type= |date= |accessdate= 14.07.2021|quote= |quoteup= |description= |ref= }}

{{Yaxşı məqalə}}

[[az:Mövsüm Salamov]]