Məzmuna keçin
Şəki Ensiklopediyasına maliyyə dəstəyi göstərmək istəyən hər bir şəxs 4169 7388 5183 5607 (05/26 VISA) Kapital Bank kart hesabımıza istədiyi məbləğdə ianə köçürə bilər.   Daha ətraflı...

Gəncə – Qazax arasındakı yolda baş vermiş döyüş (1752): Redaktələr arasındakı fərq

redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 68: Sətir 68:
“Hadisələrin təsviri” adlı anonim gürcü xronikasında isə göstərilir ki,
“Hadisələrin təsviri” adlı anonim gürcü xronikasında isə göstərilir ki,


{{sitat2|1752-ci ildə çar Teymuraz və çar İrakli ordu ilə Tiflisdən Gəncəyə gəldilər. Gəncə xanı Şahverdi xan qaladan çıxaraq çoxsaylı hədiyyələrlə çarların qarşısına çıxaraq onlarla görüşdü. Qaradağlı kor Komuz (Kazım) xan və şuşalı Pənah xan da (hədiyyələrlə) çarları qarşıladı. Bu xanlar çarları Hacı Çələbi ilə barışdırmaq istəyirdilər. Çarlar başa düşdülər ki, adları çəkilən xanlar Hacı Çələbi ilə birləşmək qərarına gəliblər. Ona görə də (çarların göstərişi ilə) martın 21-də (Qriqori təqvimi ilə aprelin 1-i) bu xanlar həbs edilərək əlləri qandallandı və qarət edildi{{Sfn|СМОМПК (3)|1896|сс=50-51}}... Pənah xanın oğlu Hacı Çələbini yanına getdi və Gəncəyə ordu gətirdi{{Sfn|СМОМПК (3)|1896|с=51}}.}}  
{{sitat2|1752-ci ildə çar Teymuraz və çar İrakli ordu ilə Tiflisdən Gəncəyə gəldilər. Gəncə xanı Şahverdi xan çarları qarşılamaq üçün çoxsaylı hədiyyələrlə qaladan çıxdı və onlarla görüşdü. Qaradağlı kor Komuz (Kazım) xan və şuşalı Pənah xan da (hədiyyələrlə) çarları qarşıladı. Bu xanlar çarları Hacı Çələbi ilə barışdırmaq istəyirdilər. Çarlar başa düşdülər ki, adları çəkilən xanlar Hacı Çələbi ilə birləşmək qərarına gəliblər. Ona görə də (çarların göstərişi ilə) martın 21-də (Qriqori təqvimi ilə aprelin 1-i) bu xanlar həbs edilərək əlləri qandallandı və qarət edildi{{Sfn|СМОМПК (3)|1896|сс=50-51}}... Pənah xanın oğlu Hacı Çələbini yanına getdi və Gəncəyə ordu gətirdi{{Sfn|СМОМПК (3)|1896|с=51}}.}}  


Hacı Çələbi xanın 1754-cü ildə Osmanlı dövlətinin baş vəzirinə yazdığı məktubunda{{Sfn|Azərbaycan tarixi arxiv sənədlərində, I cild|2010|ss=452, 451, 450}}{{Sfn|Tahirova G.|2010|s=66}}{{Sfn|Tahirova G., 2013}}, Mirzə Adıgözəl bəyin “Qarabağnamə”sində{{sfn|Mirzə Adıgözəl bəy (1)|1950|ss=68-70}}, Kərim ağa Şəkixanovun “Şəki xanlarının ixtisar üzrə tarixi”ndə{{sfn|Kərim ağa Fateh|1958|s=17}} və Abbasqulu ağa Bakıxanovun “Gülüstani-İrəm”ində{{sfn|Bakıxanov A. (1)|2006|s=137}} də bu hadisəyə toxunulur, amma ikincidə daha çox məlumat var və bir bəhs bu mövzuya həsr olunmuşdur. “Car salnaməsi”ndən fərqli olaraq Kərim ağa Şəkixanov, Hacı Çələbi xana qarşı çıxmaq istəyən və əsir götürülən xanlar arasında xoylu Əhməd xanın{{sfn|Kərim ağa Fateh|1958|s=17}}, Mirzə Adıgözəl bəy naxçıvanlı Heydərqulu xanın{{sfn|Mirzə Adıgözəl bəy (1)|1950|s=68}}, Abbasqulu ağa Bakıxanov isə həm naxçıvanlı Heydərqulu xanın, həm də irəvanlı Hüseynəli xanın{{sfn|Bakıxanov A. (1)|2006|s=137}} olduğunu qeyd edir. Rus arxiv materiallarında İrəvan xanının əvvəlcədən İraklinin tərəfində vuruşduğu göstərilir<ref name="Q9" group="qeyd" />. Həmin vaxt Xoyun hakimi Əhməd xan yox, onun böyük qardaşı Şahbaz xan idi{{Sfn|İsmayılov E.E.|2003|с=37}}. Əgər Kərim ağa Şəkixanov bu hadisədə Xoy xanlığının iştirakını yazmaqla səhvə yol vermirsə və qardaşların adlarını da qarışdırmırsa, o halda mümkündür ki, Əhməd xan qoşun başçısı kimi Gəncəyə gəlmişdir. Hüseynəli xan da hələ İrəvan xanı deyildi, amma Əhməd xandan fərqli olaraq dəqiq məlumdur ki, o, Gəncəyə qoşun başçısı kimi gəlmişdi<ref name="Q8" group="qeyd" />. Onun adı Hacı Çələbi xanın məktubunda da var{{Sfn|Azərbaycan tarixi arxiv sənədlərində, I cild|2010|ss=452, 451, 450}}{{Sfn|Tahirova G.|2010|s=66}}{{Sfn|Tahirova G., 2013}}. Hüseynəli xandan başqa Hacı Çələbi xanın məktubunda Təbriz xanı Nəcəfqulu xanın da adı çəkilir:
Hacı Çələbi xanın 1754-cü ildə Osmanlı dövlətinin baş vəzirinə yazdığı məktubunda{{Sfn|Azərbaycan tarixi arxiv sənədlərində, I cild|2010|ss=452, 451, 450}}{{Sfn|Tahirova G.|2010|s=66}}{{Sfn|Tahirova G., 2013}}, Mirzə Adıgözəl bəyin “Qarabağnamə”sində{{sfn|Mirzə Adıgözəl bəy (1)|1950|ss=68-70}}, Kərim ağa Şəkixanovun “Şəki xanlarının ixtisar üzrə tarixi”ndə{{sfn|Kərim ağa Fateh|1958|s=17}} və Abbasqulu ağa Bakıxanovun “Gülüstani-İrəm”ində{{sfn|Bakıxanov A. (1)|2006|s=137}} də bu hadisəyə toxunulur, amma ikincidə daha çox məlumat var və bir bəhs bu mövzuya həsr olunmuşdur. “Car salnaməsi”ndən fərqli olaraq Kərim ağa Şəkixanov, Hacı Çələbi xana qarşı çıxmaq istəyən və əsir götürülən xanlar arasında xoylu Əhməd xanın{{sfn|Kərim ağa Fateh|1958|s=17}}, Mirzə Adıgözəl bəy naxçıvanlı Heydərqulu xanın{{sfn|Mirzə Adıgözəl bəy (1)|1950|s=68}}, Abbasqulu ağa Bakıxanov isə həm naxçıvanlı Heydərqulu xanın, həm də irəvanlı Hüseynəli xanın{{sfn|Bakıxanov A. (1)|2006|s=137}} olduğunu qeyd edir. Rus arxiv materiallarında İrəvan xanının əvvəlcədən İraklinin tərəfində vuruşduğu göstərilir<ref name="Q9" group="qeyd" />. Həmin vaxt Xoyun hakimi Əhməd xan yox, onun böyük qardaşı Şahbaz xan idi{{Sfn|İsmayılov E.E.|2003|с=37}}. Əgər Kərim ağa Şəkixanov bu hadisədə Xoy xanlığının iştirakını yazmaqla səhvə yol vermirsə və qardaşların adlarını da qarışdırmırsa, o halda mümkündür ki, Əhməd xan qoşun başçısı kimi Gəncəyə gəlmişdir. Hüseynəli xan da hələ İrəvan xanı deyildi, amma Əhməd xandan fərqli olaraq dəqiq məlumdur ki, o, Gəncəyə qoşun başçısı kimi gəlmişdi<ref name="Q8" group="qeyd" />. Onun adı Hacı Çələbi xanın məktubunda da var{{Sfn|Azərbaycan tarixi arxiv sənədlərində, I cild|2010|ss=452, 451, 450}}{{Sfn|Tahirova G.|2010|s=66}}{{Sfn|Tahirova G., 2013}}. Hüseynəli xandan başqa Hacı Çələbi xanın məktubunda Təbriz xanı Nəcəfqulu xanın da adı çəkilir: