Bəxtiyar Vahabzadə

Bəxtiyar Vahabzadə
Vahabzadə Bəxtiyar Mahmud oğlu
Bəxtiyar Vahabzadə
Doğum tarixi	16 avqust 1925(1925-08-16)
Doğum yeri	Nuxa, Şəki qəzası, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ
Vəfatı	13 fevral 2009 (83 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan
Uşağı	İsfəndiyar Vahabzadə
Vətəndaşlığı	SSRİ→ Azərbaycan
Milliyyəti	azərbaycanlı
Təhsili	S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, filologiya fakültəsi (1942 – 1947)
Fəaliyyəti	şair, ədəbiyyatşünas
Mükafatları
Commonsda da Bəxtiyar Vahabzadə ilə əlaqəli mediafayllar var

Bəxtiyar Vahabzadə — Azərbaycan SSR xalq şairi (1984), SSRİ Dövlət mükafatı laureatı (1984), filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan MEA-nın həqiqi üzvü (2000). Bir dəfə Azərbaycan SSR Ali Sovetinə (1990), iki dəfə isə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə (1995, 2000) deputat seçilmişdir. 70-dən artıq şeir kitabının, 2 monoqrafiyanın, 11 elmi publisist kitabın və yüzlərlə məqalənin, eləcə də tarixi və müasir mövzuda 20-dən artıq iri həcmli poemanın müəllifidir. Əsərləri – şeir kitabları, dramları və publisistik yazıları dünyanın bir çox dillərinə, o cümlədən ingilis, fransız, alman, fars, türk, polyak, ispan, macar, keçmiş SSRİ xalqlarının dillərinə tərcümə edilmişdir.

Haqqında məlumatlar

16 avqust 1925-ci il tarixdə Nuxada, fəhlə ailəsində anadan olub.

1934-cü ildə ailəsi valideynləri ilə birlikdə Bakıya köçüb.

Təhsili

1942 – 1947-ci illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində təhsil alıb.

Elmi fəaliyyəti

1951-ci ildə “Səməd Vurğunun lirikası” adlı mövzuda namizədlik dissertasiyası,

1964-cü ildə isə “Səməd Vurğunun həyat və yaradıcılığı” adlı mövzuda doktorluq dissertasiyası müdafiə edib.

1980-cı ildə Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü,

2000-ci ildə isə Azərbaycan MEA-nın həqiqi üzvü seçilib.

Əmək fəaliyyəti

1950 – 1990-cı illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin müasir Azərbaycan ədəbiyyatı kafedrasında əvvəl müəllim, sonra dosent, daha sonra isə professor vəzifəsində çalışıb.

1990-cı ildə təqaüdə çıxıb.

Bədii yaradıcılığı

“Gülüstan” poeması; Nuxa fəhləsi, 23 oktyabr 1960-cı il, № 127 (1941); redaksiya adından qeyd olunub ki, Şair Bəxtiyar Vahabzadə Azərbaycan xalqının milli istiqlaliyyət və azadlıq uğrunda mübarizə aparmasından bəhs edən poema üzərində işləyir. Həmin poemanın bir fəsli ilk dəfə olaraq “Nuxa fəhləsi” qəsetində dərc edilir.

1943-cü ildə “Ana və şəkil” adlı ilk şeiri çap olunub.

1949-cu ildə “Mənim dostlarım” adlı ilk şeir kitabı çap olunub. Həmin kitabda toplanmış lirik şeirlərdə faşizmə qarşı mübarizədə qalib çıxmış xalqın duyğu və düşüncələri əksini tapmışdır.

1958-ci ildə yazdığı “Gülüstan” poeması ilə iki yerə parçalanmış Azərbaycanın tarixi faciəsini dilə gətirmiş, rus və fars imperiyasının pəncəsi altında inləyən Azərbaycan xalqının azadlıq və istiqlal uğrundakı ədalətli mübarizəsinə qoşulmuşdur.

1960 – 2003-cü illərdə qələmə aldığı “İkinci səs”, “Vicdan”, “Yağışdan sonra”, “Yollara iz düşür”, “Fəryad” və “Hara gedir bu dünya”, “Özümüzü kəsən qılınc”, “Cəzasız günah”, “Dar ağacı”, “Rəqabət” pyesləri Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrında tamaşaya qoyulub.

İctimai aktivliyi

1981-ci ildə SSRİ Yazıçılarının VII qurultayında SSRİ Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin üzvü seçilib.

Bir dəfə Azərbaycan KP Bakı şəhər Komitəsinin üzvü və bir neçə çağırış Bakı Şəhər Xalq Deputatları Sovetinin deputatı olub.

1990-cı ildə Azərbaycan SSR Ali Sovetinə deputat seçilib. Ali Sovet 26 noyabr 1991-cı il tarixdə öz səlahiyyətini 50 deputatdan ibarət Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin Milli Şurasına verdikdə, Bəxtiyar Vahabzadə də Milli Şuranın üzvü olub.

1991-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının İdarə Heyətinin və Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı Ağsaqqallar Şurasının üzvü olub.

1995 və 2000-ci illərdə isə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə deputat seçilib.

Təltif və mükafatları

• “Azərbaycan SSR Əməkdar incəsənət xadimi” fəxri adı (1974).
• “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni (SSRİ) (1975).
• Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı (1976).
• SSRİ Dövlət mükafatı (1984).
• “Azərbaycan SSR xalq şairi” fəxri adı (1984).
• “Oktyabr İnqilabı” ordeni (1984).
• “Əmək veteranı” medalı ()
• “İstiqlal” ordeni (1995).
• "Ləyaqət" ordeni (Rumıniya) — 2002

Vəfatı

Bəxtiyar Vahabzadənin Fəxri Xiyabanda qəbrüstü abidəsi. 2013-cü il

13 fevral 2009-cu il tarixdə, 83 yaşında Bakıda vəfat edib. Fəxri Xiyabanda dəfn olunub.

Ailəsi

Oğlu İsfəndiyar Vahabzadə Azərbaycan Respublikası mədəniyyət nazirinin müavini olmuş, bir sıra ölkələrdə Azərbaycanın səfiri vəzifəsində çalışmışdır.

Xatirəsi

Türkiyənin Adana şəhərində Sosial Elmlər Liseyinə və

Bakı şəhərinin Yasamal rayonunda bir küçəyə Bəxtiyar Vahabzadənin adı verilib.

1 avqust 2018-ci il tarixdə isə Şəkidə şairin ev-muzeyinin açılışı olub.